نیچ مارکتینگ niche marketing چیست و چه کاربردهایی دارد؟
امروزه در دنیای رقابتی تجارت و کسب وکارهای آنلاین که رقبای قدرتمندی در حوزه های مختلف تجارت و فروش آنلاین با ارائه محصولات متنوع و باکیفیت فعال هستند فروش محصول و تصاحب بخشی از بازار هدف کار سختی است ولی مفهوم نیچ مارکتینگ به عنوان یک استراتژی مناسب بازاریابی میتواند یک راهبرد مناسب برای کسب وکارهای کوچک و نوپا و حتی در مواردی برای کسب وکارهای بزرگ باشد. ما در این محتوا به معرفی مفهوم نیچ مارکتینگ در دنیای شگفت انگیز دیجیتال مارکتینگ میپردازیم و ضمن معرفی مزیتهای این مدل از بازاریابی ، نحوه ایجاد یک استراتژی نیچ مارکتینگ را به شما آموزش میدهیم و در پایان مثالهایی از نیچ مارکتینگ را بیان میکنیم.
نیج مارکتینگ چیست؟
نیچ مارکتینگ مدلی از بازاریابی است که در آن مدیران به جای تدوین استراتژی هایی برای کل بازار فقط بخش کوچکی از بازار را هدف قرار میدهند و به دنبال بازاریابی محصولات خاص برای مشتریان خاص و بخش کوچکی از کل بازار هدف هستند. به عنوان مثال در بازار بینهایت گسترده پوشاک که رقبای قدرتمندی فعال هستند یک کسب وکار کوچک میتواند با استفاده از استراتژی نیچ مارکتینگ ، به جای کل بازار فقط در حوزه پوشاک اسپورت برای افراد بلند قد فعالیت کند و برای این بازار متناسب با نیازها ، خواسته ها و علائق مشتریان هدف این بازار اقدام به بازاریابی کند. امروزه در بازار پررقابت تجارت آنلاین و حتی در بازارهای سنتی که محصولات و خدمات متنوعی در دسترس مصرف کنندگان است این مشتریان از بین انبوه این محصولات ، مواردی را که بیشتر با نیازها ، خواسته ها و علائق آنها مطابقت دارد را انتخاب میکنند.
در تدوین استراتژی نیچ مارکتینگ باید معیارهای زیر در بازار و مشتریان هدف مورد توجه قرار گیرد تا بتوان به نتایج مطلوبی از این نوع بازاریابی رسید:
- ویژگی هایی جمعیتی مثل سن ، جنسیت و وضعیت تاهل مشتریان هدف
- ویژگی های جغرافیایی بازار هدف
- میزان درآمد و وضعیت اقتصادی مردم در بازار هدف
- حوزه کسب وکارهای مخاطبین در بازار هدف
- سبک زندگی و فرهنگ و رسوم مردم در بازار هدف
- تفریحات و سرگرمی های رایج مشتریان هدف
- ارزشها و ضدارزشهای حاکم بازار هدف
- مناسبتهای مختلف مردم در بازار موردنظر
- فرهنگ رایج مردم در بازار هدف
مهمترین مزایای نیچ مارکتینگ چیست؟
اگر چه نیچ مارکتینگ بخش کوچکی از کل بازار را شامل میشود ولی تمرکز روی یک بخش کوچک از بازار مزایای خاص خودش را دارد. با استفاده از نیچ مارکتینگ میتوان استراتژی های بازاریابی تخصصی را برای مشتریان خاص اجرا کرد به علاوه میتوان برند کسب وکار را به عنوان مرجع در آن بخش از بازار هدف مطرح کرد مثلا اگر یک فروشگاه پوشاک فقط روی حوزه پوشاک جین تمرکز کند میتواند به یک برند مطرح در این حوزه از پوشاک تبدیل شود.
یکی دیگر از مزایای نیچ مارکتینگ این است که چون در این نوع از بازاریابی روی بخش کوچکی از مخاطبین هدف تمرکز میشود راحتتر میتوان با آنها تعامل برقرار کرد ، رضایت آنها را جذب کرد و در نهایت آنها را به مشتریان وفادار تبدیل کرد. یکی دیگر از مزایای نیچ مارکتینگ هزینه کمتر این نوع بازاریابی برای کسب وکارها است زیرا این مدل بازاریابی روی مشتریان هدف تمرکز میکند و در نتیجه بازاریابی هدفمندتر و کم هزینه تر خواهد بود. مزیت دیگر نیچ مارکتینگ در حوزه بازاریابی که برای صاحبان کسب وکارها بسیار اهمیت دارد این است که در این مدل مارکتینگ با توجه به تمرکز روی یک بخش خاص از بازار ، حفظ بازار در رقابت با رقبای قدرتمند راحتتر است و حتی در صورت ایجاد هر تغییری در نوع محصولات یا تکنولوژی های آنها ، سازگاری با این تغییرات و به روز ماندن به نسبت راحتتر است.
تدوین استراتژی موفق در حوزه نیچ مارکتینگ
برای تدوین یک استراتژی موفق در حوزه نیچ مارکتینگ و شناسایی بازار هدف باید به موارد زیر توجه داشته باشید.
-
شناسایی نقاط قوت
در تدوین استراتژی برای نیچ مارکتینگ شناسایی نقاط قوت امری حیاتی است هر کسب وکاری در حوزه فعالیت خود در یک شاخه خاص از آن حوزه نسبت به رقبای خود برتری دارد و به نوعی این برتری مزیت رقابتی آن کسب وکار به حساب می آید. مدیران کسب وکارها در تجزیه و تحلیل عملکرد مجموعه خود باید جنبه هایی که نسبت به سایر بخشهای برتری دارند و فروش بیشتری در آن دارند را شناسایی کنند و در تدوین استراتژی های نیچ مارکتینگ مورد نظر قرار دهند.
به عنوان مثال یک کسب وکار فعال در حوزه گردشگری را در نظر بگیرید که خدمات متنوع گردشگری مثل رزرو هتل ، رزرو بلیط هواپیما ، قطار یا سایر وسایل حمل ونقل عمومی و حتی برگزاری تورهای گردشگری تفریحی ارائه میدهد مدیران این کسب وکار با بررسی عملکرد مجموعه خود متوجه میشوند که این مجموعه در حوزه فروش و رزرو بلیط هواپیما سود بیشتری کسب میکنند پس در هنگام تدوین استراتژی های بازاریابی و توسعه آن مجموعه باید به این موضوع توجه ویژه ای داشته باشند.
-
بررسی محصولات و خدماتی که توسط کسب وکار ارائه میشود
یکی از مواردی که برای تدوین استراتژی نیچ مارکتینگ باید بادقت و موشکافانه بررسی شود خدمات و محصولاتی است که توسط کسب وکار موردنظر به مشتریان ارائه میشود که با تجزیه و تحلیل این خدمات و محصولات و نوع ارائه آن به مشتریان میتوان به روشهای جدیدی برای خدمت به مشتریان دست یافت. به عنوان مثال یک شرکت مثل اسنپ خدمات متنوعی مثل جابه جایی مسافران ، خدمات پیک موتوری و حتی خدمات سفارش آنلاین غذا در اسنپ فود ارائه میدهد و بررسی همه این نوع خدمات برای تدوین استراتژی بازارایابی ضروری است.
-
انجام تحقیقات در حوزه بازار هدف
یکی از مواردی که در تدوین استراتژی نیچ مارکتینگ باید به صورت دقیق بررسی شود بازار هدفی است که قصد فعالیت در آن را دارید و میخواهید روی آن متمرکز شوید. باید با بررسی وضعیت کلی آن حوزه از بازار بررسی کنید که آیا ایده تمرکز در آن شاخه از بازار میتواند باعث سودآوری شود یا آن بخش خاص از بازار ارزش سرمایه گذاری را ندارد.
برای بررسی بازار هدف در حوزه آنلاین میتوانید از ابزارهایی مثل google keyword planer، google trend و سایر ابزارهای جستجو در گوگل استفاده کنید و بررسی کنید که کاربران تا چه میزان در آن حوزه مشخص به دنبال محصولات و خدمات مورد نظر هستند. روش دیگر برای بررسی بازار ، بررسی و تجزیه و تحلیل عملکرد رقبا در آن حوزه است برای این منظور باید نظرات و بازخوردهای مشتریان رقبا را بررسی کنید و نقاط قوت و مزایایی که باعث جذب مشتریان آنها شده اند را شناسایی کنید و حتی نقاط ضعف آنها و دلایل نارضایتی احتمالی مشتریان آنها را دریابید و از این نقاط ضعف به عنوان روشی برای تصاحب مشتریان آنها استفاده کنید. نکته ای که باید در نظر داشت این است که اگر در یک حوزه مشخص از بازار رقابتی وجود نداشته باشد این احتمال وجود دارد که آن حوزه مشخص به اندازه کافی سودآور و جذاب نیست و ارزش سرمایه گذاری ندارد ولی باید به این مسئله هم باید توجه کرد که فعالیت در یک بازار کم رقابت به معنای شانس بیشتر برای موفقیت در آن حوزه از بازار است.
-
شناسای مخاطبین هدف
یکی از مهمترین مسائل در انواع مختلف بازاریابی شناسایی خواسته ها ، نیازها و علائق مخاطبین هدف است که این موضوع در نیچ مارکتینگ به عنوان یکی از زیرشاخه های بازاریابی و دیجیتال مارکتینگ هم بسیار مهم است. با توجه به این که در حوزه نیچ مارکتینگ تمرکز روی یک حوزه خاص از بازار و مخاطبین است میتوان تصویر بهتر و دقیقتری از مخاطبین هدف ترسیم کرد و متناسب با این مخاطب شناسی عمل کرد.
برای بررسی مخاطبین هدف میتوان عملکرد آنها در شبکه های اجتماعی و وبلاگها را تجزیه و تحلیل کرد یا نظرات این افراد نسبت به رقبا را بررسی کرد و حتی در صورت لزوم به صورت مستقیم از آنها نظرخواهی کرد. با شناسایی مخاطبین هدف و بررسی خواسته ها و علائق آنها ، ممکن است تصویر اولیه ای که نسبت به این مشتریان بالقوه در ذهن شما وجود داشته است به طور کلی تغییر کند.
-
انتخاب کانالهای بازاریابی مناسب
یکی از مهمترین موارد در نیچ مارکتینگ انتخاب کانالهای بازاریابی مناسب برای ارتباط و تعامل با مشتریان است از جمله مهترین کانالها برای ارتباط با مشتریان شبکه های اجتماعی ، سایت و حتی وبلاگهای تخصصی هستند که باید متناسب با حوزه فعالیت کسب وکار از آنها استفاده کرد. به عنوان مثال یک کسب وکار فعال در حوزه گردشگری میتواند از طریق طراحی یک سایت کاربرپسند و کار روی سئو آن سایت و اجرای استراتژی های دیجیتال مارکتینگ با مخاطبین هدف خود ارتباط و تعامل برقرار کند و همزمان در شبکه های اجتماعی مثل واتساپ و تلگرام هم فعالیت کند.
در کنار کانالهای تبلیغاتی یکی از مواردی که باعث جذب بیشتر مشتری میشود تبلیغات دهان به دهان توسط مشتریان وفادار است زیرا مردم عادی به صورت طبیعی بیشتر تحت تاثیر صحبتها و نظرات اطرافیان خود در مورد یک محصول خاص یا برند قرار میگیرند با توجه به این موضوع میتوانید از مشتریان خود بخواهید که پستها و محتوای مربوط به کسب وکار شما را با دوستان خود به اشتراک بگذارند. اینفلوئنسرها هم میتوانند یک روش تبلیغاتی برای معرفی محصولات به مخاطبین هدف باشند که با توجه به تاثیرگذاری بالای آنها روی طرفداران و دنبال کنندگان خود میتواند بسیار موثر باشد.
استفاده از کانالهای مختلف براساس یک استراتژی بازاریابی موثر برای تعامل با مخاطبین و بازاریابی ضروری است که برای این منظور میتوانید از شرکتهای فعال در حوزه دیجیتال مارکتینگ کمک بگیرید.
مثال هایی از نیچ مارکتینگ
شرکت freelancer at work
با گسترش ویروش کرونا در سطح جهان و همینطور افزایش تعداد افراد فریلنسر در حوزه دیجیتال ، دورکاری در سالهای اخیر روند روبه رشدی داشته است و بسیاری از کارفرمایان به کارمندان خود اجازه دورکاری را حداقل برای چند روز در هفته میدهند که ابزار کار بیشتر افراد دورکار لبتاب است. کسب وکار freelancer at work با تمرکز روی این موضوع اقدام به طراحی و فروش برچسبهای نصبی روی لبتاب کرد که به وسیله آن افراد میتوانند توانایی ها ، تخصص و حوزه خدمات خود را به صورت برچسب روی لبتاب خود نصب کنند و از این طریق به نوعی برای فعالیت خود یک تبلیغ کم هزینه انجام دهند!!
ایده نصب برچسب روی لبتاب برای معرفی حوزه فعالیتهای یک فرد در نگاه اول
یک بازار بسیار محدود با مشتریان محدود است ولی تمرکز روی همین مورد بسیار خاص یک مثال جالب از نیچ مارکتینگ است.
فروشگاه چپ دستها
یک مثال بسیار جالب برای نیچ مارکتینگ فروشگاه چپ دستها در سانفرانسیسکو آمریکا است که این فروشگاه به صورت فیزیکی در سانفرانسیسکو فعال است و در کنار آن فروش آنلاین هم دارد. این فروشگاه با تمرکز روی نیازهای افراد چپ دست جامعه که تعدادشان خیلی زیاد هم نیست محصولاتی مثل خودکار یا دفترچه یادداشت مخصوص چپ دستها و حتی تیشرتهایی با مضمون معرفی افراد چپ دست به فروش میرساند.
Glorious PC Gaming Race شرکت
Glorious PC Gaming Race یک برند فعال در حوزه ارائه سخت افزارهای بازی برای گیمرها مثل صفحه کلید ، موس ، هدفون و سایر ابزارهای بازی های کامپیوتری است که این شرکت با تمرکز روی این حوزه خاص از بازار وسیع صنعت سخت افزار و اجرای استراتژی نیچ مارکتینگ توانسته به سود مناسبی دست پیدا کند.
Vermont Wooden فروشگاه اسباب بازی فروشی
اسباب بازی فروشیVermont Wooden یک فروشگاه باسابقه در حوزه فروش اسباب بازی های چوبی است که روی فروش محصولات و اسباب بازی های چوبی تمرکز کرده است. این فروشگاه با ارائه محصولات باکیفیت و متنوع چوبی به مشتریان خود توانسته به فروش مناسبی دست پیدا کند و با وجود این که در حوزه دیجیتال مارکتینگ استراتژی چندان مناسبی ندارد ولی به دلیل تمرکز روی یک نوع خاص از محصولات و ارائه اسباب بازی های چوبی با کیفیت توانسته است به موفقیت خوبی برسد.
فیس بوک
فیس بوک به عنوان یکی از بزرگترین و پرطرفدارترین شبکه های اجتماعی در سطح دنیا ، در ابتدای و به صورت محدود فقط به دانشجویان دانشگاه هاروارد خدمات ارائه میداد و بعد از آن حوزه فعالیت خود را به کل دانشگاههای آمریکا تعمیم داد و در آخرین مرحله تبدیل به یک شبکه اجتماعی فراگیر در سطح دنیا شد. فیس بوک یک نمونه از کسب وکارهایی است که فعالیت خود را با تمرکز روی یک بخش کوچک از مخاطبین شروع کرد و به تدریج حوزه فعالیت خود را گسترش داد.
نتیجه گیری
در این محتوا به معرفی موضوع نیچ مارکتینگ پرداختیم و ضمن تعریف این مدل از بازاریابی مزایای آن را بیان کردیم و چند مثال از نیچ مارکتینگ را به شما معرفی کردیم.
منبع : کریتوپی
