فرق بين http و https چیست؟

اگر در دنیای وب حضور داشته باشید حتما به آدرس‌هایی که در مرورگر خود مشاهده می‌کنید، برخورده‌اید. این آدرس‌ها شما را به سایت‌هایی که جستجو کرده‌اید منتتقل می‌کنند. ابتدای این آدرس‌ها با پروتکل‌هایی مانند http یا https مشخص شده است. اما این پروتکل‌ها چه معنایی دارند؟ چگونه می‌توانیم فرق بين http و https را تشخیص دهیم و بدانیم کدامیک برای وبسایت‌ها بهتر است؟ برای اینکه به جواب این سوال برسید، در این مقاله همراه ما باشید. به تمام سوالات شما پاسخ می‌دهیم.

HTTP چیست؟

HTTP در URL وب‌سایت، مخفف Hypertext Transfer Protocol است. این یک مجموعه قوانین اساسی است که نحوه انتقال داده‌ها در شبکه جهانی وب را تعیین می‌کند. در یک URL، بخش http:// طرح پروتکل است که به مرورگر وب شما می‌گوید چگونه با سرور وب میزبان وب‌سایت ارتباط برقرار کند.

عملکردهای کلیدی HTTP در یک URL

• مشخصات پروتکل http: پروتکلی را که مرورگر باید برای درخواست و دریافت صفحات وب و سایر منابع از یک سرور استفاده کند، مشخص می‌کند.
• چرخه درخواست/پاسخ: HTTP قالب درخواست مرورگر (مثلاً “GET /index.html”) و پاسخ سرور (مثلا محتوای HTML صفحه) را تعریف می‌کند.
• بنیاد وب: این فناوری زیربنایی است که امکان تبادل اطلاعات مانند متن، تصاویر و ویدیوها را برای بارگیری یک وب‌سایت در مرورگر شما فراهم می‌کند.

توجه: اکثر وب‌سایت‌های امروزی از HTTPS استفاده می‌کنند که نسخه امن HTTP است. ‘S’ نشان می‌دهد که ارتباط با استفاده از TLS/SSL رمزگذاری شده است و امنیت داده‌های حساس را فراهم می‌کند.

حتما بخوانید: خطای Mixed content چیست؟

مزایا و معایب HTTP کدام است؟

پروتکل انتقال HTTP پروتکل ارتباطی بنیادی برای وب جهان‌گستر است. طراحی اولیه آن سادگی و سرعت را در اولویت قرار داده بود، اما فاقد ویژگی‌های امنیتی جانشین مدرن خود یعنی HTTPS، است. در ادامه به بررسی مزایا و معایب آن می‌پردازیم.

مزایای http

طراحی HTTP چندین مزیت کلیدی به آن می‌دهد، به خصوص در کاربرد اولیه‌اش که عبارت است از:

• سادگی و خوانایی: HTTP یک پروتکل ساده و مبتنی بر متن ساده است. این امر اشکال‌زدایی، آزمایش و درک ترافیک شبکه را برای توسعه‌دهندگان آسان می‌کند.
• مقیاس پذیری نسبی: هر درخواست HTTP مستقل از درخواست قبلی است. این امر مقیاس‌پذیری را تا حد زیادی بهبود می‌بخشد زیرا سرور نیازی به به خاطر سپردن اطلاعات جلسه برای هر کلاینت ندارد، منابع را آزاد می‌کند و اجازه می‌دهد درخواست‌ها به طور موثر در سرورهای مختلف توزیع شوند.
• سازگاری گسترده: HTTP به عنوان پروتکل اصلی وب، به طور جهانی توسط همه سرورهای وب، مرورگرها و دستگاه‌های شبکه پشتیبانی می‌شود.
• ذخیره‌سازی کارآمد: HTTP شامل مکانیسم‌هایی مانند هدرها است که به مرورگر یا سرورهای واسطه اجازه می‌دهد تا کپی‌هایی از صفحات وب، تصاویر و سایر منابع را ذخیره کنند. این امر نیاز به واکشی مکرر محتوا از سرور اصلی را کاهش می‌دهد و به طور چشمگیری زمان بارگذاری را بهبود می‌بخشد و در پهنای باند صرفه‌جویی می‌کند.

معایب HTTP

معایب اصلی HTTP مربوط به امنیت و محدودیت‌های عملکرد وبسایت‌های امروزی است که به شرح زیر است:

• عدم امنیت: این مهمترین عیب است. HTTP تمام داده‌ها از جمله نام‌های کاربری، رمزهای عبور و اطلاعات حساس را به صورت متن ساده رمزگذاری نشده منتقل می‌کند. هر کسی که بتواند ترافیک شبکه را رصد کند می‌تواند داده‌ها را رهگیری و بخواند، که آن را در برابر استراق سمع و حملات Man-in-the-Middle آسیب‌پذیر می‌کند.
• عدم یکپارچگی داده‌ها یا احراز هویت: HTTP هیچ روش داخلی برای تایید اینکه آیا داده‌ها در حین انتقال دستکاری شده‌اند یا خیر، ارائه نمی‌دهد و همچنین تأیید نمی‌کند که سروری که به آن متصل می‌شوید در واقع وب‌سایت صحیح است نه یک وب‌سایت جعلی.
• ناکارآمدی عملکرد: نسخه‌های قدیمی‌تر اغلب نیاز به برقراری اتصال جداگانه برای هر منبع داشتند. فرآیند راه‌اندازی و قطع این اتصالات باعث ایجاد تاخیر و کاهش سرعت بارگذاری صفحه می‌شود.

HTTPS چیست؟

HTTPS نسخه امن HTTP است، پروتکل اساسی که برای انتقال داده‌ها در سراسر وب جهانی استفاده می‌شود. تفاوت اساسی، اضافه شدن یک لایه امنیتی با استفاده از TLS است. این لایه اضافی سه عملکرد حیاتی را ارائه می‌دهد:

۱. رمزگذاری داده‌ها

عملکرد اصلی HTTPS رمزگذاری تمام ارتباطات بین مرورگر وب شما و سرور وب‌سایت است. داده‌ها قبل از ارسال رمزگذاری می‌شوند. در صورت قطع شدن، به صورت رشته‌ای غیرقابل خواندن از کاراکترهای تصادفی ظاهر می‌شوند و آن را محرمانه می‌کنند.

۲. احراز هویت

HTTPS تأیید می‌کند که شما به سرور صحیح و قانونی متصل می‌شوید و مانع از این می‌شود که مهاجم شما را فریب دهد تا به یک وب‌سایت جعلی متصل شوید. سرور باید یک گواهی SSL/TLS معتبر صادر شده توسط یک شخص ثالث مورد اعتماد، معروف به مرجع صدور گواهی CA، ارائه دهد.
مرورگر شما این گواهی را برای تایید هویت وب‌سایت بررسی می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که شما با مالک واقعی دامنه در ارتباط هستید.

۳. یکپارچگی داده‌ها

HTTPS تضمین می‌کند که داده‌های رد و بدل شده بین مرورگر و سرور در حین انتقال دستکاری یا تغییر داده نشده‌اند. این پروتکل از روش‌های رمزنگاری برای تشخیص تغییر اطلاعات استفاده می‌کند. به طور خلاصه، HTTPS روی TLS/SSL است که به استاندارد وب مدرن برای محافظت از حریم خصوصی کاربران و ایمن‌سازی تراکنش‌های حساس تبدیل شده است.

حتما بخوانید: آموزش فعالسازی SSL در وردپرس

مزایا و معایب HTTPS کدام است؟

HTTPS به استاندارد ضروری برای وب مدرن تبدیل شده است و مزایای آن تقریباً برای همه وب‌سایت‌ها از معایبش بسیار بیشتر است.

مزایای HTTPS

حرف “S” (امن) در HTTPS، که توسط رمزگذاری TLS/SSL پشتیبانی می‌شود، مزایای مهمی را ارائه می‌دهد:

1. امنیت و حریم خصوصی پیشرفته

• محرمانه بودن داده‌ها: تمام داده‌های منتقل شده؛ اطلاعات ورود، داده‌های فرم، شماره کارت اعتباری، فعالیت مرور بین مرورگر کاربر و سرور را رمزگذاری می‌کند و از خواندن آنها توسط استراق سمع‌کنندگان محافظت می‌کند.
• یکپارچگی داده‌ها: تضمین می‌کند که داده‌ها در حین انتقال قابل تغییر یا خراب شدن نیستند و از حملات مرد میانی که در آن مهاجم ممکن است کد مخرب یا تبلیغات تزریق کند، جلوگیری می‌کند.
• احراز هویت: گواهی SSL/TLS مورد نیاز، هویت وب‌سایت را تأیید می‌کند و به کاربران اطمینان می‌دهد که به سایت قانونی متصل می‌شوند و نه یک سایت جعلی.

2. اعتماد و اعتبار

• اعتماد کاربر: مرورگرهای وب مدرن برای سایت‌های HTTPS یک نماد قفل نمایش می‌دهند. این نشانه بصری اعتماد کاربر را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد و آنها را به اشتراک‌گذاری اطلاعات یا خرید تشویق می‌کند.
• الزامات مرورگر: مرورگرهایی مانند کروم و فایرفاکس به طور فعال سایت‌های HTTP را به عنوان “غیر امن” علامت‌گذاری می‌کنند، که می‌تواند بازدیدکنندگان را فراری دهد و نرخ پرش را افزایش دهد.

3. عملکرد و ویژگی‌های وب مدرن

• عملکرد بهتر: HTTPS برای استفاده از پروتکل‌های مدرن و سریع‌تر مانند HTTP/2 و HTTP/3 (QUIC) الزامی است که به طور قابل توجهی تأخیر را کاهش داده و زمان بارگذاری صفحه را در مقایسه با نسخه‌های قدیمی HTTP بهبود می‌بخشند.
• الزامات برای APIها: بسیاری از ویژگی‌ها و APIهای قدرتمند جدید مرورگر (مانند موقعیت جغرافیایی و Service Workers) فقط در مبداهای امن (HTTPS) قابل دسترسی هستند.

4. بهینه‌سازی موتور جستجو

• سیگنال رتبه‌بندی: گوگل تأیید کرده است که HTTPS یک سیگنال رتبه‌بندی جزئی است و به وب‌سایت‌های امن مزیت کمی در نتایج موتور جستجو می‌دهد.

معایب HTTPS

از نظر تاریخی، HTTPS چند ایراد قابل توجه داشت که اکثر آنها با فناوری و شیوه‌های مدرن به طور قابل توجهی کاهش یافته یا از بین رفته‌اند:

1. افزایش سربار محاسباتی

• هزینه رمزگذاری: فرآیند رمزگذاری و رمزگشایی داده‌ها به کمی قدرت پردازنده بیشتر در سرور نیاز دارد.
• افزایش تاخیر: TLS Handshake اولیه (فرآیند ایجاد اتصال امن) یک یا دو مرحله اضافی (رفت و برگشت) به راه‌اندازی اتصال اضافه می‌کند و زمان اتصال اولیه را کمی افزایش می‌دهد.
• توجه: پروتکل‌های مدرن مانند HTTP/2 و HTTP/3 تا حد زیادی این سربار را کاهش داده‌اند و تأثیر عملکرد را ناچیز یا حتی به طور کلی مثبت کرده‌اند.

2. بار اداری و هزینه

• مدیریت گواهی: وب‌سایت‌ها باید گواهی SSL/TLS را دریافت، نصب و تمدید کنند که نیاز به زمان و تلاش اداری دارد.

توجه: بسیاری از میزبان‌ها اکنون گواهی‌های SSL رایگان ارائه می‌دهند و این فرآیند اغلب خودکار است و این بار را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

3. مشکلات ذخیره‌سازی

• ذخیره‌سازی عمومی: از آنجا که محتوا رمزگذاری شده است، حافظه‌های ذخیره‌سازی شبکه عمومی نمی‌توانند محتوای HTTPS را ذخیره کنند. این امر می‌تواند به طور بالقوه کارایی ذخیره‌سازی را برای برخی از دارایی‌های ثابت محدود کند.

توجه: این امر با استفاده گسترده از شبکه‌های تحویل محتوا (CDN) که می‌توانند محتوای HTTPS را به طور مؤثر ذخیره و ارائه دهند، جبران می‌شود.

4. پیچیدگی عیب‌یابی و بازرسی

• اشکال‌زدایی: رمزگذاری، بررسی و عیب‌یابی ترافیک عبوری از شبکه را برای مدیران شبکه دشوارتر می‌کند، زیرا داده‌ها بدون کلید خصوصی قابل خواندن نیستند.

تفاوت HTTP و HTTPS چیست؟

تفاوت اصلی بین HTTP و HTTPS در امنیت به دلیل اضافه شدن رمزگذاری در HTTPS است. HTTP پروتکل استاندارد برای انتقال داده از طریق اینترنت است، در حالی که HTTPS همان پروتکل با یک لایه امنیتی اضافه شده با استفاده از SSL/TLS است. حرف “S” در HTTPS مخفف “Secure” است.

ویژگی‌	http	https
امنیت	ناامن. داده‌ها به صورت متن ساده منتقل می‌شوند و در صورت رهگیری، به راحتی قابل خواندن هستند.	امن. داده‌ها با استفاده از SSL/TLS رمزگذاری می‌شوند و برای اشخاص ثالث غیرمجاز غیرقابل خواندن هستند.
لایه پروتکل	منحصرا در لایه کاربرد عمل می‌کند.	از SSL/TLS در لایه انتقال، علاوه بر HTTP استفاده می‌کند.
پورت	80	443
گواهی SSL/TLS	الزامی نیست.	برای ایجاد یک اتصال امن و رمزگذاری شده و تأیید هویت سرور مورد نیاز است.
احراز هویت	هیچ تایید هویتی از سرور انجام نمی‌شود.	احراز هویت سرور را از طریق گواهی SSL/TLS فراهم می‌کند و ثابت می‌کند که سایت همان چیزی است که ادعا می‌کند.
یکپارچگی داده‌ها	عدم یکپارچگی داده‌ها. داده‌ها می‌توانند در حین انتقال بدون شناسایی تغییر کنند.	تضمین یکپارچگی داده‌ها. شامل مکانیسم‌هایی برای تشخیص دستکاری داده‌ها در حین انتقال است.
نشانگر مرورگر	آدرس اینترنتی (URL) با http:// شروع می‌شود. مرورگرها اغلب سایت‌های HTTP را به عنوان “غیر امن” برچسب‌گذاری می‌کنند.	آدرس اینترنتی (URL) با https:// شروع می‌شود. مرورگرها برای نشان دادن اتصال امن، یک نماد قفل نمایش می‌دهند.

حتما بخوانید: آموزش فعال‌سازی و غیرفعال‌سازی نمایش خطا PHP در وردپرس

نحوه تشخیص سایت های دارای https

ساده‌ترین و رایج‌ترین راه برای شناسایی وب‌سایتی که از HTTPS استفاده می‌کند، نگاه کردن به نوار آدرس مرورگر است. در اینجا چهار شاخص کلیدی آورده شده است:

1. پیشوند URL را بررسی کنید

ساده‌ترین شاخص، ابتدای آدرس وب‌سایت است؛ HTTPS: URL با https:// شروع می‌شود. به عنوان مثال؛ https://www.google.com. در مقابل  سایت‌های ناامن با http:// شروع می‌شوند.

۲. به دنبال نماد قفل بگردید

مرورگرهای وب جدید مانند کروم، فایرفاکس، سافاری و اج، یک نماد متمایز در کنار آدرس سایت‌های HTTPS نمایش می‌دهند که بصورت زیر است:

• امن (HTTPS): یک نماد قفل، معمولا در سمت چپ نوار آدرس نمایش داده می‌شود. این نشان می‌دهد که اتصال رمزگذاری شده و امن است.
• ناامن (HTTP): مرورگرها اغلب یک علامت هشدار، مانند یک قفل باز یا متن “Not secure” را مستقیما در نوار آدرس نمایش می‌دهند.

۳. پیام امنیتی را بررسی کنید

اگر روی نماد قفل در نوار آدرس کلیک کنید، یک پنل به پایین باز می‌شود که اطلاعات امنیتی دقیقی را نشان می‌دهد. برای یک سایت HTTPS، معمولا چیزی شبیه به این نوشته می‌شود: “اتصال امن است”، “تایید شده” یا “گواهی معتبر است.”

این ویژگی جایی است که می‌توانید جزئیات گواهی SSL/TLS، از جمله نام شرکتی که گواهی را صادر کرده و تاریخ انقضای گواهی را نیز مشاهده کنید.

۴. رنگ سبز را بررسی کنید

از گذشته، برخی از مرورگرها از رنگ سبز برای قفل یا کل نوار آدرس برای نشان دادن یک اتصال بسیار امن استفاده می‌کردند؛ به ویژه برای گواهی‌های Extended Validation یا EV. در حالی که رنگ سبز امروزه کمتر رایج است، نماد قفل همچنان نشانه جهانی برای اتصال امن HTTPS است.

مراحل تغییر از HTTP به HTTPS

تغییر وب‌سایت از HTTP به HTTPS گامی حیاتی برای امنیت وبسایت و بهبود رتبه سئو است. این کار نیاز به اجرای دقیق دارد تا از دست دادن ترافیک یا رتبه‌بندی جستجو جلوگیری شود. در این قسمت مراحل ضروری برای مهاجرت از HTTP به HTTPS آمده است:

۱. دریافت و نصب گواهی SSL/TLS

گواهی SSL/TLS پایه و اساس HTTPS است که داده‌ها را بین سرور و مرورگر بازدیدکننده رمزگذاری می‌کند. برای دریافت گواهی می‌توانید از یک مرجع صدور گواهی (CA) خریداری کنید یا یک گواهی رایگان دریافت کنید، مثلا از طریق Let’s Encrypt که بسیاری از ارائه‌دهندگان میزبانی وب اکنون به طور خودکار ارائه می‌دهند.

گواهی باید روی سرور وب شما نصب شود. اگر از یک سرویس میزبانی مدیریت‌شده استفاده می‌کنید، اغلب آن‌ها فرآیند دریافت و نصب را برای شما انجام می‌دهند.

۲. تنظیم نسخه HTTPS

پس از نصب گواهی، باید وب‌سایت خود را برای استفاده از آن پیکربندی کنید. اگر از یک سیستم مدیریت محتوا وردپرس استفاده می‌کنید، آدرس سایت و URLهای آدرس وردپرس را در تنظیمات عمومی خود به‌روزرسانی کنید تا با https:// شروع شود. وردپرس با کمک افزونه‌ی مانند Really Simple SSL می‌تواند این مرحله را خودکار کند.

پس از انجام مراحل گفته شده، با تایپ https://yourdomain.com در مرورگر خود و نمایش نماد قفل، مطمئن شوید که می‌توانید به سایت خود دسترسی پیدا کنید.

۳. ریدایرکت‌های دائمی (۳۰۱) را اعمال کنید

این مهم‌ترین گام برای حفظ ارزش بهینه‌سازی برای موتور جستجو شماست. این گام به موتورهای جستجو و کاربران می‌گوید که صفحات HTTP قدیمی به طور دائم به صفحات HTTPS جدید منتقل شده‌اند. برای هر URL HTTP یک ریدایرکت ۳۰۱ به نسخه HTTPS مطابق آن پیاده‌سازی کنید.

مثال: http://yourdomain.com/page-x → https://yourdomain.com/page-x

این ریدایرکت‌ها معمولا در فایل‌های پیکربندی سرور شما تنظیم می‌شوند. به عنوان نمونه:

• cPanel/directadmin: اغلب از طریق یک ابزار ریدایرکت در کنترل پنل.

۴. رفع مشکل لینک‌های داخلی و محتوای ترکیبی

پس از انجام ریدایرکت‌ها، باید محتوای واقعی سایت خود را به‌روزرسانی کنید تا از هشدارهای «Mixed Content» جلوگیری شود، که زمانی رخ می‌دهد که یک صفحه امن HTTPS سعی در بارگذاری منابع ناامن HTTP داشته باشد. هر لینک داخلی کدگذاری شده را از http:// به https:// تغییر دهید.

ارجاعات به فایل‌هایی مانند تصاویر، اسکریپت‌ها، فایل‌های CSS و ویدیوهای جاسازی شده را به‌روزرسانی کنید تا از https:// یا URLهای نسبی استفاده کنند. ابزارهایی مانند خزنده‌های سئو یا کنسول توسعه‌دهنده مرورگر می‌توانند به شما کمک کنند تا به سرعت مشکلات محتوای ترکیبی را در سایت خود پیدا کرده و برطرف کنید.

۵. به‌روزرسانی ابزارهای موتور جستجو

برای اطمینان از انتقال روان رتبه‌بندی خود، باید موتورهای جستجو را از این تغییر مطلع کنید. برای این منظور باید وارد کنسول جستجوی گوگل شده و مراحل زیر را طی نمایید:

• افزودن ویژگی HTTPS: نسخه جدید https:// وب‌سایت خود را به عنوان یک ویژگی جداگانه در کنسول اضافه و تأیید کنید.
• ارسال نقشه سایت جدید: یک نقشه سایت XML جدید ایجاد کنید که فقط شامل URL های HTTPS شما باشد و آن را از طریق کنسول ارسال کنید.
• تغییر آدرس: اگر همزمان به یک دامنه جدید نیز منتقل می‌شوید، از ابزار تغییر آدرس استفاده کنید. برای یک مهاجرت ساده HTTP به HTTPS در همان دامنه، اضافه کردن ویژگی جدید کافی است.
• ابزارهای وب مستر بینگ: فرآیند تایید و ارسال نقشه سایت را در آنجا نیز تکرار کنید.

6. نظارت و پاکسازی پس از مهاجرت

امنیت انتقال دقیق HTTP (HSTS) را پیاده سازی کنید تا مرورگرها را مجبور کنید همیشه از طریق HTTPS متصل شوند، حتی اگر کاربر http:// را تایپ کند. به مدت چند هفته ترافیک و رتبه بندی جستجوی خود را در Google Analytics و Google Search Console به دقت زیر نظر داشته باشید. به دنبال هرگونه افزایش ناگهانی در خطاهای 404 یا 5xx باشید.

همچنین آدرس اینترنتی خود را در تمام سرویس‌های خارجی که به سایت شما لینک می‌دهند، مانند پروفایل‌های رسانه‌های اجتماعی، امضای ایمیل، خبرنامه‌ها، کمپین‌های تبلیغاتی و بک لینک‌های ورودی مهم، به‌روزرسانی کنید.

جمع بندی

در این مقاله با http و https کاملا آشنا شدیم و ویژگی‌ها و مزایا و معایب هر یک را بطور کامل بررسی کردیم. از همه مهم‌تر فرق بين http و https را بررسی کرده و به نتایج استانداردی رسیدیم که بطور خلاصه به شرح زیر است:

• HTTP (پروتکل انتقال ابرمتن) پروتکل ارتباطی استاندارد و رمزگذاری نشده است.
• HTTPS (HTTP Secure) از رمزگذاری SSL/TLS برای ایمن‌سازی تبادل داده‌ها استفاده می‌کند.
• داده‌های HTTP به صورت متن ساده ارسال می‌شوند و به راحتی توسط هکرها قابل رهگیری هستند.
•  HTTPS داده‌ها را رمزگذاری می‌کند و آنها را غیرقابل رمزگشایی می‌کند و محرمانگی و یکپارچگی را تضمین می‌کند.
• HTTP هشدار “امن نیست” را نشان می‌دهد؛ HTTPS یک نماد قفل را نمایش می‌دهد.
• HTTPS برای ورود به سیستم، پرداخت‌ها ضروری است و اکنون یک سیگنال رتبه‌بندی استاندارد سئو است.