متخصص طب فیزیکی بر مبنای دانش و تخصص بالایی که دارد قادر است تا انواع مختلفی از بیماری ها را درمان نموده و روند درمانی مناسبی را برای آن ها رقم بزند. در واقع می توان گفت این افراد قادرند تا کل بدن شما را معالجه نموده و حتی با مورد بررسی قرار دادن ساختار جسمانی و روحی شما به مجموعه نیازهایتان در این زمینه ها نیز پاسخ دهند.
در راستای درمان نمودن بیمارانی که مبتلا به بیماری های فیزیکی می باشند تیم های توانبخشی خاصی نیز راه اندازی شده اند که این تیم ها به واسطه این متخصصین مدیریت و کنترل می شوند. اگر بخواهیم اشاره ای نیز به اعضای تشکیل دهنده تیم های توانبخشی داشته باشیم لازم است بدانید این تیم ها معمولا متشکل از فیزیوتراپیست ، متخصصین گفتار درمانی ، مددکاران اجتماعی و مربی های ورزشی می باشند که هرکدام وظایف خاصی را بر عهده داشته و می توانند در این زمینه ها به شما کمک های شایانی نمایند.
متخصص طب فیزیکی کیست ؟
افرادی که طی دوره های تحصیلی خود آموزش های خاصی را در حوزه پزشکی فیزیکی و توانبخشی گذرانده اند را با نام متخصص طبی فیزیکی و توانبخشی می شناسند که در دایره تخصص های پزشکی فعالیت داشته و می توانند بیماری های خاصی را درمان کنند. به عبارت ساده تر می توان گفت یک متخصص توانبخشی می تواند طیف گسترده ای از بیماری های مربوط به بخش های مختلف بدن همچون مفاصل ، رباط ، اعصاب ، ماهیچه ها ، تاندون ها ، مغز و … را تشخیص داده و براساس راهکارهای مناسب آن ها را درمان کند.
طب فیزیکی که به عنوان پزشکی توانبخشی نیز شناخته می شود، شاخه ای از پزشکی است که به تشخیص، پیشگیری و درمان انواع ناتوانی های مربوط به مغز، اعصاب، استخوان ها و ماهیچه ها مرتبط است.
دکتر متخصص طب فیزیکی یک رویکرد جامع برای مراقبت از بیمار خود دارد، که بر چگونگی تأثیر وضعیت پزشکی بیمار بر هر جنبه از زندگی آنها، از جمله نقش بیماری ها در محل کار، خانه و فعالیت های روزمره تمرکز دارد.
متخصص توانبخشی ترکیبی از فیزیوتراپی و تسکین درد است تا به بیماران کمک کند از جراحی اجتناب کنند. هدف طب فیزیکی به حداکثر رساندن عملکرد بدنی، کاهش یا از بین بردن درد شدید، تقویت و بهبود کیفیت زندگی برای افرادی است که از ناتوانی، درد مزمن و ناتوانی های جسمی رنج می برند.
متخصص طب فیزیکی چه می کند؟
در پاسخ به این پرسش که متخصص طب فیزیکی چه کاری انجام می دهد لازم است بگوییم این دسته از متخصصان توانایی های لازم را دارند تا بیمارانی را که به بیماری های مزمن ، درد و یا ناتوانی در عملکردهای بهینه بدن خود مبتلا می باشند را درمان نموده و شرایط فیزیکی مطلوبی را برای آن ها رقم بزنند. این متخصصین عامل های مختلفی را در نظر گرفته و براساس این عامل ها به بیماران خود کمک می کنند.
مدیریت های پزشکی ، مراقبت از خود ، استفاده از هدایت های اعصابی و بندهای مخصوص از جمله راهکارهای درمانی به شمار می روند که توسط این متخصصین جهت درمان بیماری ها به کار گرفته می شوند تا بتوان در سریع ترین زمان ممکن به نتایج دلخواه خود دست یافت. از مهم ترین فعالیت هایی یک متخصص طب فیزیکی می توان به موارد زیر اشاره نمود که هرکدام اهمیت خاص خود را دارند.
- می تواند بیماران خاص با هر شرایط سنی را درمان کند.
- بر روی عملکرد درمان تمرکز کافی دارد.
- تمام ناتوانی را درمان می کند.
- آسیب ها را تشخیص داده و براساس نوع آسیب بهترین درمان را انتخاب می کند.
- بر برنامه های درمانی نظارت کامل دارد.
- تیم های توانبخشی را که متشکل از متخصصان خاصی می باشند را هدایت می کند.
- با پزشکان دیگر نیز همکاری داشته و به این طریق روند درمان را بهبود می بخشد.
چه کسانی به متخصص طب فیزیکی نیاز دارند؟
همان گونه که در بخش های قبل نیز اشاره نمودیم یک متخصص توان بخشی یا طب فیزیکی قادر است تا طیف گسترده ای از بیماری هایی را که مربوط به سیستم های اسکلتی و عضلانی شما می شوند را درمان نموده و آن ها را کنترل کند. از عمده بیمارانی که برای درمان خود نیاز به متخصصین طب فیزیکی دارند می توان موارد زیر را نام برد.
- بیماران مبتلا به سیاتیک
- بیماران مبتلا به آسیب های عضلانی و رباط
- بیماران مبتلا به آسیب های کاری
- درد میوفاسیال
- پوکی استخوان
- بیماران مبتلا به بیرون زدگی دیسک کمر
- آمپوتاسیون
- پیچ خوردگی ها و کشیدگی ها
- شکستگی های ناشی از ضعیف بودن استخوان ها
- بیماران مبتلا به پست پولیو
مواردی که بیان شدند تنها گوشه ای از مجموعه بیماری های قابل درمان توسط متخصصین طب فیزیکی می باشند و افراد مبتلا می توانند جهت درمان آن ها به این پزشکان مراجعه نمایند.
شایع ترین مشکلات پزشکی که توسط متخصص توانبخشی درمان می شود چیست؟
متخصصان طب فیزیکی انواع مختلفی از بیماران را با انواع مختلفی از اختلالات درمان می کنند، مانند:
- کمر درد
- گردن درد
- سکته مغزی
- صدمات مغزی
- اختلالات عصبی عضلانی
- آسیب های ورزشی
- آسیب های نخاعی
- آرتروز
- تونل کارپال
- فتق دیسک
- گرفتگی عصب در گردن یا پشت
- سیاتیک
- فیبرومیالژیا
- صدمات ناشی از کار
- قطع عضوها
- بیماری پارکینسون
- بیماری اسکلروز چندگانه یا اِم اِس
- سندرم گیلن باره
- توانبخشی سرطان
- اختلالات کف لگن
بدن درد یا کوفتگی بدن چه علتی میتواند داشته باشد؟
بدن درد، علامت شایع بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات است. یک علت شایع بدن درد، فعالیت ورزشی و تمرین‌های سخت بدنی است که باعث خسته شدن عضلات شما می‌شود. این خستگی عضلانی باعث ایجاد درد شده و تا زمانی که به آنها فرصتی برای بهبودی با استراحت ندهید، این درد بهتر نخواهد شد. اگر به شکل مداوم دچار کوفتگی بدن یا ضعف عضلانی هستید که علت مشخص یا توضیحی برای آن نمی‌یابید، ممکن است بیماری زمینه‌ای وجود داشته باشد که نیاز به بررسی بیش‌تر دارد. در قسمت زیر می‌توانید اطلاعات بیش‌تری در مورد علت بدن درد و کوفتگی بدن، کسب کنید.
سرماخوردگی یا آنفولانزا
سرماخوردگی و آنفولانزا، هر دو عفونت ویروسی هستند که باعث التهاب در بدن می‌شوند. هنگام حمله‌ی ویروس به بدن، سیستم ایمنی بدن برای مقابله با آنها تلاش می‌کند و التهاب رخ می‌دهد. التهاب، به ویژه در گلو، سینه و ریه‌ها، میتواند باعث ایجاد درد شود. ممکن است تمام بدنتان نیز درد داشته باشد، زیرا بدن شما برای مبارزه با عفونت بسیار سخت تلاش می‌کند. سایر علائم شایع سرماخوردگی یا آنفولانزا عبارتند از: عطسه یا سرفه، مخاط رنگی و غلیظ، خشن شدن صدا، گلو درد و سردرد.
استراحت، نوشیدن مقدار زیادی آب و غرغره کردن آب گرم و نمک به کاهش درد گلو کمک می‌کند. داروهای بدون نسخه مانند سودوافدرین و ایبوپروفن می‌توانند به تسکین علائم و درد شما کمک کنند. اگر علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا بیش از چند هفته ادامه یابند یا اگر نمی‌توانید به درستی غذا بخورید، بنوشید یا نفس بکشید، به پزشک مراجعه کنید.
کم خونی
کم خونی به علت کاهش عملکرد سلول‌های قرمز خون رخ می‌دهد. در کم خونی بافت‌های بدن اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنند. در نتیجه، در بیماری کم خونی، بسیاری از قسمت‌های بدن، درد می‌کند. کم خونی دلایل زیادی دارد. شایع‌تین علت‌های کم خونی شامل کمبود آهن، فولات یا ویتامین B12 می‌باشد، که با مصرف مکمل، این کمبود قابل درمان است.
کم خونی میتواند علائم دیگری نیز ایجاد کند. علائم دیگر کم خونی شامل: خستگی، ضربان قلب غیر طبیعی، سرگیجه، سردرد، درد قفسه‌ی سینه، سرد شدن پا یا دست و رنگ پریدگی پوست است.
مونونوکلئوز عفونی
مونونوکلئوز که به آن “بیماری بوسیدن” نیز گفته می‌شود، توسط ویروس ابشتن بار (Epstein-Barr) ایجاد می‌شود. مونونوکلئوز بسیار مسری است و یکی از شایع‌ترین علت‌های بدن درد است. التهاب و تورم باعث انسداد مجاری هوایی می‌سود، در نتیجه درد و خستگی بدنی رخ می‌دهد.
علائم دیگر مونونوکلئوز عفونی عبارتند از: خستگی شدید، تورم لوزه‌ها یا غدد لنفاوی، راش پوستی، گلو درد و تب.
پنومونی یا ذات الریه
ذات الریه یا عفونت ریه‌ها، میتواند بر کل سیستم تنفسی، تعریق و سایر کارکردهای مهم بدن تاثیر بگذارد. اگر نتوانید به خوبی نفس بکشید، بدن شما نمی‌تواند برای سالم نگه داشتن گلبول‌های قرمز و بافت‌های بدن، اکسیژن کافی را دریافت کند. این موضوع میتواند باعث بدن درد شود.
علائم دیگر پنومونی عبارتند از: سرفه، درد در قفسه‌ی سینه، خستگی، بی حالی، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، تنگی نفس، گرگرفتگی، عرق سرد و تب.
فیبرومیالژیا
بیماری فیبرومیالژیا، باعث می‌شود فرد در تمام بدن از جمله ماهیچه‌ها و استخوان‌هایش احساس خستگی کند. علت فیبرومیالژیا نامشخص است، اما وقایع استرس زا مانند ضربه‌ی جسمی، جراحی و عفونت ممکن است آن را ایجاد کنند.
علائم دیگر فیبرومیالژیا شامل مشکلات خواب، حساسیت به نور یا صدا، سفتی عضلات به خصوص در زمان صبح، مشکل در به خاطر سپردن یا فکر کردن و احساس سوزن سوزن شدن در دست و پا.
سندرم خستگی مزمن
سندرم خستگی مزمن (CFS) شرایطی است که با وجود استراحت یا خواب زیاد، فرد همچنان احساس خستگی و ضعف می‌کند. در این حالت بدن احساس استراحت یا تازگی نمی‌کند و همچنین درد در عضلات و مفاصل کل بدن نیز ایجاد می‌شود.
از دیگر علائم سندرم خستگی مزمن می‌توان به این موارد اشاره کرد: مشکلات خواب، گلو درد، سردرد، مشکل در به خاطر سپردن یا فکر کردن، سرگیجه و سردرگمی.
آرتروز
آرتروز به علت التهاب در مفاصل اتفاق می‌افتد. علت آرتروز میتواند شکستگی یا عفونت در غضروف مفصلی باشد. علاوه بر این، بیماری‌های خود ایمنی که قسمت‌های اطراف مفاصل را درگیر می‌کنند، مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس (SLE) می‌توانند باعث درد مفاصل و محدودیت حرکت شوند.
علائم دیگر آرتریت عبارتند از: سفتی مفاصل، ورم مفاصل، گرما یا قرمزی اطراف مفاصل و از دست دادن توانایی حرکت مفاصل.
لوپوس
در بیماری لوپوس، سیستم ایمنی به بافت‌های خودی بدن از جمله رگ‌های خونی، اندام‌ها و مفاصل حمله می‌کند. به دلیل آسیب و التهاب ناشی از این بیماری خود ایمنی، بدن درد در بیماران مبتلا، شایع است.
از علائم دیگر لوپوس می‌توان به خستگی، راش پوستی، تب، تورم یا قرمزی در اطراف مفاصل، تشنج و حساسیت به نور خورشید، اشاره کرد.
بیماری لایم
بیماری لایم به علت آلودگی با باکتری بورلیا بورگدورفری (Borrelia burgdorferi) ایجاد می‌شود. این باکتری از طریق نیش کنه به بدن انسان منتقل می‌شود. درد، به خصوص در عضلات و مفاصل، یک علامت شایع بیماری لایم است. اگر بیماری لایم درمان نشود، میتواند باعث ایجاد بیماری‌های عصبی-عضلانی-مفصلی مانند ورم مفاصل و فلج شود.
بیماری لایم علائم دیگری نیز دارد که عبارتند از: خستگی، گرگرفتگی و عرق سرد، تب و سردرد.
هیستوپلاسموز
هیستوپلاسموز یک عفونت قارچی است که در اثر اسپورهای موجود در هوا ایجاد می‌شود. منشا این اسپورها، از خاک یا مدفوع خفاش‌ها یا پرندگان است. این شرایط بیش‌تر در اطراف پروژه های ساختمانی، مزارع یا غارها وجود دارد که مقادیر زیادی اسپور در هوا آزاد می‌شود. کوفتگی و درد بدن، علامت شایع هیستوپلاسموز است. علائم دیگر هیستوپلاسموز عبارتند از: تب، لرز، درد قفسه‌ی سینه، سردرد و سرفه.
مولتیپل اسکلروزیس
تصور می‌شود که بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خود ایمنی است. در این بیماری، سیستم عصبی مرکزی مورد هدف قرار می‌گیرد. و بافت اطراف سلول‌های عصبی به نام میلین به دلیل التهاب مداوم تجزیه می‌شوند. این آسیب توانایی سیستم عصبی را در انتقال صحیح سیگنال‌های عصبی مختل می‌کند. در نتیجه باعث ایجاد احساس درد، سوزن سوزن شدن یا احساسات غیرطبیعی می‌شود.
علائم دیگر MS عبارتند از: ضعف. خستگی، تاری دید. کوری موقتی یا دائمی که معمولاً فقط یک چشم درگیر می‌شود. مشکل در راه رفتن یا اختلال در تعادل. مشکل در به خاطر سپردن و اختلال در فکر کردن.
طب فیزیکی تا چه اندازه در درمان تاثیر دارد ؟
طب فیزیکی با توجه به ساختار گسترده خود طیف وسیعی داشته و متخصصینی که در این زمینه فعالیت دارند نیز می توانند شرایط بیماران خود را کنترل نموده و بر بازاریابی توانایی های وی نظارت کنند. طب فیزیکی با به کارگیری راهکارهای درمانی مناسب می تواند انواع مختلفی از بیماری ها را درمان نموده و با ساختار بی نظیر خود اثرات مثبتی در درمان داشته باشد.
پزشک متخصص طب فیزیکی طی این درمان ها از راهکارهایی همچون فیزیوتراپی استفاده می کند تا بتواند دردهای مفاصل را کاهش داده و به انجام حرکات طبیعی بدن کمک کند.
در واقع می توان گفت تمرکز اصلی طب فیزیکی ونوانبخشی بر تقویت نمودن بدن بوده تا بدن طی این تقویت ها بتواند عملکرد از دست رفته خود را بازیابی کند. تکنیک های مختلف دیگری همچون مکمل ها ، طب سوزنی ، نیدل ، یوگا و … نیز در ساختار طب فیزیکی وجود دارند که هر کدام با ویژگی های بارز خود می توانند میزان درد بدن را کاهش داده و در روند درمان شما اثرات مثبت قابل توجه ای به جای بگذارند.
تزریق های هدایت شده، داروها ، استفاده از پلاسماهای غنی ، وسایل و ابزارهای حمایتی نیز از دیگر راهکارهای درمانی در طب فیزیکی به شمار می روند که می توانند بر روند درمان اثر بگذارند.
انواع روش های درمانی در طب فیزیکی
آشنایی با انواع روش هایی که متخصص طب فیزیکی و توانبخشی برای درمان انجام می دهد این امکان را به شما می دهد تا با شرایط بهتری روند درمانی خود را سپری کنید. از مهم ترین روش های درمانی مورد استفاده توسط این متخصصین می توان به الکترومیوگرافی ، مطالعات هدایت عصبی ، تزریق های مفصل محیطی ، مدیریت های اسپاستیستی ، سونوگرافی های اسکلتی و عضلانی و تزریق نقاط ماشه ای اشاره نمود که هر کدام در درمان جایگاه ویژه ای دارند.
لازم به ذکر است در صورت نیاز ممکن است متخصص توانبخشی از راهکارهای درمانی دیگری همچون تزریق اپیدرال ريال رادیوفرکانسی ، تزریق تصویری ستون فقرات و طب های سوزنی نیز جهت درمان استفاده نموده و به این طریق بیماران خود را درمان کند. هرکدام از این روش های درمانی ساختار خاص خود را داشته و به روش های متفاوتی صورت می پذیرند.
در صورتی که نمیدانید برای درمان مشکلات فیزیکی و یا عظلانی خود به کدام دکتر مراجعه کنید، می توانید به صفحه‌ی لیست تخصص های پزشکی در اینجا مراجعه کنید و با تخصص های پزشکی آشنا شوید.
