موبایل کامرس Mobile Commerce یا تجارت موبایلی چیست ؟
موبایل کامرس mobile commerce که با نام تجارت همراه هم شناخته میشود شامل استفاده از ابزارهای موبایلی و بیسیم مثل تلفن همراه یا تبلت برای انجام خدمات تجاری مثل معاملات تجاری آنلاین ، خرید و فروش محصولات به صورت آنلاین ، بانکداری آنلاین ، پرداخت انواع قبوض به صورت آنلاین و سایر موارد تجاری به صورت آنلاین است. با توجه به افزایش استفاده مردم در کشورهای مختلف از موبایلهای هوشمند موبایل کامرس هم روز به روز در حال گسترش است بر اساس آماری که شرکت تحقیقات بازار Statista ارائه کرده است در سال 2017 تجارت موبایلی حدود 207 میلیارد دلار تخمین زده شده است.
برای استفاده از خدمات mobile-commerce کاربران در هر مکانی که دسترسی به اینترنت و یک دستگاه هوشمند موبایل یا تبلت داشته باشند میتوانند اقدام به انجام امور تجاری مورد نیاز خود کنند. یکی از چالشهای اصلی mobile-commerce مشکلات و باگهای امنیتی است که با توجه به گسترش این نوع از تجارت ، شرکتهای ارائه دهنده خدمات تجارت موبایلی همواره به دنبال رفع این مسائل هستند که از جمله مهمترین شرکتهای فعال در این حوزه میتوان به دو غول دنیای فناوری یعنی اپل و گوگل اشاره کرد.
mobile-commerce یکی از اصلی ترین شاخه های تجارت الکترونیک است که به طرز چشمگیری در حال افزایش است بر اساس آماری که مرکز تحقیقاتی پیو منتشر کرده است در کشور آمریکا حدود 97 درصد مردم موبایل دارند و 85 درصد از مردم به موبایل هوشمند دسترسی دارند در حالی که میزان دسترسی مردم به موبایل هوشمند در سال 2011 حدود 35 درصد بوده است.
خدمات قابل ارائه با موبایل کامرس و تفاوت آن با تجارت الکترونیکی
تقریبا با قاطعیت میتوان گفت تمامی خدماتی که در بستر تجارت الکترونیک ارائه میشود در mobile-commerce هم قابل اجراست از جمله مواردی که در موبایل کامرس قابل ارائه است میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بانکداری آنلاین و استفاده از انواع خدمات موبایل بانک
- معاملات آنلاین مثل بورس ، ارزهای دیجیتال
- خرید و فروش انواع محصولات فیزیکی مثل کتاب ، پوشاک و سایر موارد
- خرید و فروش انواع محصولات غیرفیزیکی مثل بلیط هواپیما یا حتی یک کتاب الکترونیکی
- خدمات اطلاعاتی، که شامل ارسال هر نوع اخباری اعم از مالی ، اقتصادی ، سیاسی و حتی ورزشی به موبایل هوشمند کاربران است.
mobile-commerce و تجارت الکترونیکی دو مفهوم پرکاربرد در دنیای تجارت دیجیتال هستند که اشتراکات زیادی با هم دارند و به نوعی میتوان گفت موبایل کامرس یکی از زیرشاخه های کاربردی تجارت الکترونیک است. شاید عمده ترین تفاوت این دو شاخه در ابزاری است که برای انجام امور تجاری آنلاین استفاده میشود. در کل تراکنشهای mobile-commerce به سادگی و با چند کلیک قابل اجراست ولی برخی تراکنشهای تجارت الکترونیکی ممکن است کمی پیچیده تر باشند و نیاز به صرف زمان بیشتری برای اجرای آنها باشد.
علل رشد mobile-commerce
mobile-commerce روز به روز در حال گسترش است و این موضوع دلایل متعددی دارد از جمله مهمترین علل گسترش موبایل کامرس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش استفاده مردم از موبایلهای هوشمند
- افزایش امکانات ، قدرت پردازش و نرم افزارهای موبایلهای هوشمند
- افزایش دسترسی مردم به اینترنت پرسرعت
- گسترش حوزه فعالیت تجارت الکترونیکی به عنوان بستر mobile-commerce
- رفع بسیاری از موارد امنیتی در حوزه موبایل کامرس
نحوه عملکرد موبایل کامرس و انواع آن
در حوزه تجارت الکترونیک و mobile-commerce به راحتی و با استفاده از یک موبایل هوشمند که دسترسی به اینترنت دارد میتوان بسیاری از امور تجاری را مدیریت کرد. برای برنامه نویسان و توسعه دهندگان فعال در حوزه تجارت الکترونیک و موبایل کامرس ، KPIها یک ابزار مهم برای نظارت بر میزان ترافیک موجود در پلتفرم مورد نظر ، میزان ترافیک موبایلی این آنها و حجم و ارزش کل فرآیندها و تراکنشهای یک کسب وکار است. با ثبت اطلاعات بانکی یک کارت در یک گوشی هوشمند میتوان با نزدیک کردن موبایل به درگاه پرداخت با استفاده از تکنولوژی NFC اقدام به پرداخت هزینه خرید کرد.
در کل mobile-commerce را میتوان به سه دسته زیر تقسیم بندی کرد:
خرید با استفاده از موبایل کامرس
با استفاده از این نوع از موبایل کامرس به راحتی میتوان اقدام به خرید کرد حتی بسیاری از پلتفرمهای شبکه های اجتماعی مثل متا یا همان فیسبوک سابق و توییتر امکان خرید را با mobile-commerce فراهم کرده اند.
موبایل بانک
بسیاری از بانکها در عصر حاضر خدمات خود را با استفاده از اپلیکیشنهای موبایل بانک به مشتریان خود ارائه میدهند تا مشتریان به راحتی و بدون نیاز به مراجعه حضوری امور بانکی خود را مدیریت کنند که این نوع خدمات یک مدل خاص از موبایل کامرس است.
پرداخت موبایلی
امروزه بدون نیاز به داشتن کارت بانکی و اعتباری یا پول نقد و صرفا با نزدیک کردن موبایل هوشمند به درگاه پرداخت میتوان اقدام به خرید محصول و پرداخت هزینه آن کرد که برای این کار از تکنولوژی NFC استفاده میشود.
5 فن آوری های اصلی مورد استفاده در موبایل کامرس
در این بخش 5 تکنولوژی اصلی که در حوزه mobile-commerce مورد استفاده قرار میگیرد را به شما معرفی میکنیم.
پیامک
اس ام اس یا پیامکی ساده ترین و در دسترسترین تکنولوژی است که از آن در حوزه mobile-commerce استفاده میشود با استفاده از پیامک میتوان به راحتی یک تعامل دوطرفه با کاربران برقرار کرد کاربران نیز صرفا با داشتن یک موبایل ساده میتوانند از خدمات پیامکی استفاده کنند و نیازی به داشتن موبایل هوشمند نیست.
USSD
یکی دیگر از تکنولوژی هایی که برای دریافت خدمات موبایل کامرس میتوان از آنها استفاده کرد فناوری USSD است این فناوری هم مثل پیامک به راحتی و با هرنوع موبایلی در دسترسی است و مزیتی که نسبت به پیامک دارد این است که از سیستم رمزگذاری برای ارسال و دریافت اطلاعات در آن استفاده میشود در نتیجه امنیت بیشتری نسبت به سیستم پیامکی دارد.
WAP
این فناوری برای کاربرانی که از گوشی موبایل هوشمند استفاده نمیکنند ولی به دنبال استفاده از خدمات دسترسی به وب موبایل استفاده کنند مناسب است
STK
STK مخفف SIM Toolkit است که با ظاهر شدن در منوهای دستگاه های تلفن همراه به عنوان یک برنامه دائمی از طریق ذخیره شدن در کارت ماژول سیمکارت استفاده می شود. این فناوری موبایل کامرس از سیم کارت برای دریافت درخواست های کاربر استفاده می کند و سپس اطلاعات را برای دادن دستورات به موبایل کاربر ارسال می کند. این فناوری شامل قابلیت های امنیتی در قالب تأیید هویت و رمزگذاری است که به همین دلیل برای استفاده در برنامه های مالی مناسب است.
اپلیکیشنهای موبایلی
جدیدترین و در عین حال پرکاربردی ترین فناوری که از آن برای استفاده در mobile-commerce استفاده میشود طراحی و ایجاد اپلیکیشنهای اندروید و ios برای تلفنهای هوشمند است که با استفاده از آنها میتوان یک اپلیکیشن متناسب با نیاز کسب وکار و با ظاهری جذاب ایجاد کرد. با توجه به گسترش روزافزون اپلیکیشنهای موبایلی میتوان گفت که آینده موبایل کامرس به این تکنولوژی گره خورده و بیشتر کسب وکارها در آینده برای ارائه خدمات mobile-commerce از این فناوری استفاده خواهند کرد.
مزایای موبایل کامرس
با گسترش روزافزون موبایل کامرس حوزه فعالیت این شاخه در تجارت الکترونیکی هر روز در حال افزایش است به عنوان مثال شرکتهای اپل و گوگل خدمات کیف پول دیجیتالی Apple Pay و Android Pay را به مشتریان خود ارائه میدهند که با استفاده از آن ، دیگر نیازی به استفاده از کارتهای بانکی و اعتباری نیست و میتوان پرداختها را با استفاده از این دو کیف پول انجام داد.
در سالهای اخیر پلتفرمهای شبکه های اجتماعی مثل متا(فیسبوک سابق) ، توییتر و پینترست دکمه های خرید را روی پلتفرمهای موبایلی خود راه اندازی کرده اند که امکان پرداخت هزینه خرید از طریق این شبکه ها امکانپذیر باشد. قابل حمل بودن موبایلهای هوشمند امکان دسترسی بیشتر کسب وکارها به مشتریانشان را در هر زمان و مکانی فراهم میکند که این موضوع یکی از بزرگترین مزایای موبایل کامرس است به علاوه کاربران هم در هر زمان و مکانی میتوانند خدمات مورد نظر خود را به راحتی دریافت کنند. یکی دیگر از مزایای mobile-commerce با توجه به اینکه امکان ردیابی موقعیت مکانی کاربران به راحتی با استفاده از GPS وجود دارد ارائه خدمات به مشتریان متناسب با موقعیت مکانی آنهاست. مزیت دیگر mobile-commerce وجود موارد امنیتی مناسب برای احراز هویت کاربران است به عنوان مثال با استفاده از سرویس اسکن اثر انگشت یا مردمک چشم به راحتی میتوان هویت اصلی کاربران را شناسایی کرد.
با وجود مزایای فراوانی که موبایل کامرس برای کسب وکارها و مشتریان آنها دارد این نوع از تجارت متناسب به ظرفیت شگفت انگیزی که دارد رشد نکرده است و کاربران همچنان از سایر شاخه های تجارت الکترونیک بیشتر از mobile-commerce استفاده میکنند میتوان گفت این حوزه تجارت جای رشد زیادی دارد و در آینده بخش عظیمی از بازار تجارت الکترونیکی را تصاحب خواهد کرد.
معایب موبایل کامرس
mobile-commerce در کنار مزایای بسیاری که دارد معایبی هم دارد که در از جمله مهمترین این معایب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اجرای ضعیف فرآیندهای mobile-commerce میتواند باعث منصرف شدن کاربر برای استفاده از این سرویس شود و این موضوع برای اعتبار برند مورد نظر بسیار نامناسب است.
- برخی از کسب وکارها هنوز از این نوع تجارت پشتیبانی نمیکنند و امکان پرداخت با این نوع تجارت برای برخی از محصولات فعلا مقدور نیست هر چند در آینده بسیار نزدیک قطعا بسیاری از موارد تجارت الکترونیک با استفاده از mobile-commerce قابل اجرا خواهد بود.
- کسب وکارهایی که به صورت بین المللی فعال هستند باید از قوانین مالیاتی و حقوقی کشورهایی که در آنها فعال هستند پیروی کنند و در صورت نقض قوانین ممکن است با جریمه های سنگین روبه رو شوند که این موضوع نیاز به داشتن دقت بالا در رعایت مسائل حقوقی را الزامی میکند.
راه هایی برای بهبود تجارت موبایلی
در دوره کنونی کاربران با توجه به گزینه های زیادی که برای انجام امور تجاری خود به صورت آنلاین دارند برای انجام کارهای خود صبر و حوصله کمی دارند در نتیجه مدیران کسب وکارها باید فرآیند اجرای امور را طوری طراحی کنند که کاربر بتواند در سریعترین زمان ممکن کار خود را انجام دهد. با توجه به نکته ای که گفته شد یکی از عوامل مهم در سئو سایتها برای موفقیت کسب وکارها سرعت بارگذاری سایت است در موبایل کامرس هم همین موضوع صدق میکند در نتیجه فرآیندهای mobile-commerce باید طوری طراحی شود که کاربر بتواند خیلی سریع کارهای مورد نظر خود را اجرا کند به عنوان مثال در هنگام پرداخت هزینه خرید با استفاده از کیف پول مجازی بهتر است اطلاعات مورد نیاز به راحتی و بدون ورود دستی اطلاعات وارد شود تا هم این کار خیلی راحتتر و سریعتر انجام شود و هم از بروز خطای انسانی در هنگام ورود اطلاعات جلوگیری شود.
یکی از مواردی که باعث جذب بیشتر مخاطبین میشود استفاده از موارد گرافیکی و ویدئویی جذاب است در mobile-commerce هم اپلیکیشنهایی که از ویدئو برای نمایش محصولات خود استفاده میکنند به احتمال زیاد در جذب مشتری موفق تر عمل خواهد کرد. به عنوان مثال، یک کارگزار آنلاین ارز خارجی که از پیوندهای ویدیویی برای نشان دادن برنامه موبایل کامرس خود استفاده می کند احتمالاً مشتریان بیشتری را به دست خواهد آورد.
نتیجه گیری
در این محتوا در ادامه ضمن معرفی مفهموم موبایل کامرس ، خدماتی که با استفاده از mobile-commerce قابل ارائه است را به شما معرفی کردیم همچنین تکنولوژی های مورد استفاده در موبایل کامرس را به طور خلاصه به شما معرفی کردیم و در آخر مزایا و معایب mobile-commerce را به شما بیان کردیم.
