گواهینامه SSL چیست؟

SSL یا Secure Sockets Layer یک گواهینامه امنیتی به حساب می‌آید که برای ایجاد یک اتصال رمزگذاری شده و امن بین مرورگر کاربر و سرور وب‌سایت شما به کار می‌رود. این پروتکل تضمین می‌کند که تمام داده‌هایی که بین این دو نقطه جابه‌جا می‌شوند، به صورت ایمن و بدون امکان دسترسی افراد غیرمجاز به آن منتقل شوند. شاید قبل‌تر این مسئله خیلی حائز اهمیت نبود اما در حال حاضر سایتی که این گواهی را نداشته باشد فاقد ارزش و اعتبار تلقی می‌شود. در این مقاله قصد داریم بدانیم که گواهینامه SSL چیست؟ و اطلاعات کاملی پیرامون آن کسب کنیم. با ما همراه باشید که دانستن این اطلاعات برای هر صاحب سایتی ضروریست.

گواهینامه SSL چیست؟

در دنیای امروز که امنیت داده‌ها اهمیت بسیار بالایی دارد، استفاده از SSL دیگر یک انتخاب برای شما نیست، بلکه یک ضرورت است و حتما باید آن را برای سایت تهیه کنید. همانطور که گفته شد این پروتکل باعث ایجاد امنیت در آدرس سایت در مرورگر شده و حفاظت کاملی از اطلاعات کاربران به عمل می‌آورد. در واقع به زبان ساده زمانی که شما سایت خود را راه‌اندازی می‌کنید آدرس با پروتکل http ایجاد می‌شود که ناامن است و در مرورگر احتمالا با علامت ضربدر قرمز رنگ مواجه می‌شوید. شما برای ایمن کردن آن باید با تهیه گواهینامه SSL، پروتکل را به https تبدیل کنید تا امنیت و اعتبار دریافت کنید. در ادامه به مهم‌ترین دلایل ضرورت استفاده از SSL برای کسب‌وکارهای آنلاین اشاره می‌کنیم:

1. امنیت اطلاعات: SSL با رمزگذاری اطلاعات حساس مانند اطلاعات کارت بانکی، رمز عبور و اطلاعات شخصی، از سرقت و نفوذ آن‌ها توسط هکرها جلوگیری می‌کند. این امر به ویژه برای وب‌سایت‌های فروشگاهی و بانکداری آنلاین امری حیاتی است.
2. اعتمادسازی: وقتی کاربران در مرورگر خود نشان قفل سبز و پروتکل https را می‌بینند، به وب‌سایت شما اعتماد بیشتری می‌کنند. این اعتماد، نرخ تبدیل و فروش شما را افزایش می‌دهد.
3. بهبود رتبه در گوگل: گوگل به صورت رسمی اعلام کرده است که استفاده از گواهینامه SSL یکی از فاکتورهای مهم در رتبه‌بندی سایت‌هاست. وب‌سایت‌هایی که از SSL استفاده می‌کنند، شانس بیشتری برای کسب رتبه‌های بالاتر در نتایج جستجو دارند.
4. تطابق با قوانین: بسیاری از قوانین و مقررات بین‌المللی مانند GDPR یا همان مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها، وب‌سایت‌ها را ملزم به استفاده از SSL برای حفاظت از اطلاعات کاربران می‌کنند.

حتما بخوانید: هاست رایگان چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

گواهینامه SSL چگونه عمل می کند؟

حال که بطور کامل متوجه شدیم گواهینامه SSL چیست؟ باید ببینیم این پروتکل مهم چگونه عمل می‌کند. گواهینامه SSL با استفاده از یک فرآیند رمزگذاری به نام SSL Handshake یا احراز هویت SSL کار می‌کند. این فرآیند، یک ارتباط امن و رمزگذاری شده بین مرورگر کاربر و سرور وب‌سایت ایجاد می‌کند تا از سرقت یا دسترسی غیرمجاز به اطلاعات جلوگیری شود. در ادامه مراحل عملکرد آن را بطور کامل بررسی می‌کنیم:

1. Client Hello: وقتی شما یک وب‌سایت با آدرس https را باز می‌کنید، مرورگر شما یک پیام به سرور وب‌سایت ارسال می‌کند. این پیام شامل اطلاعاتی مانند نسخه‌های SSL و مجموعه‌های رمزنگاری یا Cipher Suites است که مرورگر از آن‌ها پشتیبانی می‌کند.
2. Server Hello: سرور در پاسخ به مرورگر، بهترین نسخه SSL و مجموعه رمزنگاری مورد توافق را انتخاب کرده و به همراه گواهینامه SSL خود برای مرورگر ارسال می‌کند. این گواهینامه شامل کلید عمومی سرور است که برای رمزگذاری اطلاعات استفاده می‌شود.
3. تأیید گواهینامه: مرورگر گواهینامه SSL سرور را بررسی می‌کند تا از اعتبار آن اطمینان یابد. این تأیید شامل بررسی مواردی مانند تاریخ انقضا، نام دامنه و اعتبار صادرکننده گواهینامه است. اگر همه چیز درست باشد، مرورگر یک پیام تأیید به سرور ارسال می‌کند.
4. Session Key: مرورگر با استفاده از کلید عمومی سرور که در گواهینامه SSL وجود دارد، یک کد یکبار مصرف تولید کرده و آن را به صورت رمزگذاری شده برای سرور ارسال می‌کند. این کد برای رمزگذاری داده‌ها در طول ارتباط استفاده می‌شود.
5. ایجاد ارتباط امن: پس از اینکه سرور کد را دریافت و رمزگشایی کرد، هر دو طرف یعنی مرورگر و سرور از این کد برای رمزگذاری و رمزگشایی تمام داده‌هایی که بین آن‌ها مبادله می‌شود، استفاده می‌کنند. این کار باعث می‌شود حتی اگر داده‌ها در مسیر توسط هکرها رهگیری شوند، غیرقابل خواندن باشند.

این فرآیند سریع و خودکار در کسری از ثانیه اتفاق می‌افتد و به شما اطمینان می‌دهد که ارتباط شما با وب‌سایت کاملاً امن است. این مورد یکی از گزینه‌هاییست که اعتماد مشتری را برای استفاده از خدمات و محصولات شما افزایش می‌دهد.

آموزش فعالسازی گواهینامه SSL

فعال‌سازی گواهینامه SSL یک فرآیند چند مرحله‌ای است که معمولاً از طریق پنل مدیریت هاست شما انجام می‌شود. در ادامه، مراحل کامل این فرآیند را با هم بررسی می‌کنیم.

۱. تهیه گواهینامه SSL

اولین قدم، تهیه گواهینامه SSL است. شما می‌توانید از دو روش زیر اقدام به تهیه آن کنید:

• SSL رایگان: بسیاری از شرکت‌های هاستینگ، گواهینامه‌های رایگان مانند Let’s Encrypt را به صورت خودکار یا با یک کلیک در اختیار شما قرار می‌دهند. این گزینه‌ برای شروع کار وب‌سایت‌های کوچک بسیار مناسب است.
• SSL پرو: اگر به سطح امنیت بالاتر، پشتیبانی فنی قوی‌تر یا تایید هویت سازمان نیاز دارید، باید یک گواهینامه SSL پولی از یک شرکت معتبر خریداری کنید. عموما هاستینگ‌ها چنین خدماتی را ارائه می‌دهند.

۲. نصب گواهینامه SSL

پس از تهیه گواهینامه، حال نوبت به نصب آن می‌رسد. اگر SSL رایگان دارید؛ در پنل مدیریت هاست مانند cPanel معمولاً بخشی به نام SSL/TLS وجود دارد. در این بخش، می‌توانید به راحتی گواهینامه موردنظر را برای دامنه خود فعال کنید. این فرآیند معمولاً خودکار و بسیار ساده است. اما اگر SSL پولی دارید؛ پس از خرید، یک فایل گواهینامه به شما داده می‌شود. این فایل را باید در بخش SSL/TLS در پنل مدیریت هاست خود بارگذاری و نصب کنید. این کار شامل وارد کردن Private Key و گواهینامه است.

۳. پیکربندی وبسایت برای استفاده از HTTPS

پس از نصب گواهینامه، لازم است وب‌سایت خود را برای استفاده از پروتکل امن HTTPS پیکربندی کنید. این کار به مرورگرها اعلام می‌کند که به جای HTTP از HTTPS استفاده کنند. برای این منظور باید مراحل زیر طی شود:

• فایل htaccess: ساده‌ترین راه برای انجام این کار، افزودن چند خط کد به فایل htaccess. است. این کد تمامی درخواست‌های HTTP را به HTTPS هدایت می‌کند. این کار به ویژه برای سئو بسیار مهم است، زیرا از ایجاد محتوای تکراری جلوگیری می‌کند. این کد به صورت زیر باید به فایل مذکور اضافه شود:

</p>
<p class="ai-optimize-53">RewriteEngine On
RewriteCond %{HTTPS} off
RewriteRule ^(.*)$ https://%{HTTP_HOST}%{REQUEST_URI} [L,R=301]</p>
<p class="ai-optimize-54">

• استفاده از افزونه‌: در سایت‌های وردپرسی می‌توانید از افزونه‌هایی مانند Really Simple SSL برای انجام این کار به صورت خودکار استفاده کنید. (آموزش نصب SSL به کمک افزونه Really Simple SSL را در اینجا ببینید.)
• تغییر آدرس‌ها: مطمئن شوید که تمامی لینک‌ها و تصاویر موجود در سایت شما از http به https تغییر کرده‌اند. این کار را می‌توانید به صورت دستی یا با استفاده از ابزارهای خاصی که در پنل هاست شما وجود دارد، انجام دهید.

حتما بخوانید: وردپرس چیست؟

چگونه بفهمیم سایتمان گواهینامه SSL دارد؟

پس از انجام تمامی مراحلی که در بالا گفته شد، وب‌سایت خود را بررسی کنید تا اطمینان حاصل شود که گواهینامه SSL به درستی فعال شده است.

• نشان قفل سبز: به آدرس وب‌سایت خود بروید و مطمئن شوید که یک قفل سبز رنگ در نوار آدرس مرورگر ظاهر می‌شود.
• ابزارهای آنلاین: از ابزارهایی مانند SSL Checker استفاده کنید تا وضعیت گواهینامه خود را بررسی کرده و از عدم وجود هرگونه خطایی مطمئن شوید.
• بررسی محتوای ترکیبی یا Mixed Content: اگر برخی از عناصر سایت شما مانند تصاویر یا فایل‌های جاوا اسکریپت هنوز از پروتکل http استفاده می‌کنند، مرورگرها هشداری مبنی بر محتوای ترکیبی نشان می‌دهند. باید این خطاها را پیدا کرده و آدرس آن‌ها را به https تغییر دهید.

با انجام این مراحل، گواهینامه SSL شما به طور کامل فعال شده و سایت شما یک ارتباط امن و قابل اعتماد دارد.

مزایا و معایب SSL

وجود گواهینامه SSL مانند هر فناوری دیگری، دارای مزایا و معایبی است که بهتر است قبل از استفاده آن را در نظر بگیرید. در دنیای امروز، مزایای SSL به قدری پررنگ هستند که استفاده از آن به یک ضرورت تبدیل شده است اما نمی‌توان گفت که عیوبی ندارد. پس با هم به بررسی این موارد می‌پردازیم.

مزایای گواهینامه SSL

• امنیت داده‌ها: اصلی‌ترین و مهم‌ترین مزیت SSL، رمزگذاری اطلاعات است. این کار باعث می‌شود که داده‌های حساس مانند رمز عبور، اطلاعات کارت اعتباری و مشخصات شخصی کاربران، در مسیر انتقال بین مرورگر و سرور، از دسترسی هکرها و افراد سودجو در امان بمانند.
• اعتمادسازی و افزایش اعتبار: نمایش علامت قفل سبز و پروتکل https در نوار آدرس، به کاربران اطمینان می‌دهد که سایت شما امن است. این اعتماد، به ویژه برای فروشگاه‌های آنلاین و وب‌سایت‌های خدماتی، منجر به افزایش نرخ تبدیل و فروش می‌شود.
• بهبود رتبه سئو: گوگل رسما اعلام کرده است که SSL یکی از فاکتورهای رتبه‌بندی در وبسایت‌هاست. سایت‌هایی که از SSL استفاده می‌کنند، شانس بیشتری برای کسب رتبه‌های بالاتر در نتایج جستجو دارند.
• تطابق با استانداردهای مرورگرها: مرورگرهای مدرن مانند کروم، فایرفاکس و سافاری، وب‌سایت‌هایی که از SSL استفاده نمی‌کنند را با برچسب “Not Secure” نمایش می‌دهند و با این کار به کاربران در مورد آن‌ها هشدار می‌دهند. SSL از نمایش این هشدارها جلوگیری می‌کند و تجربه کاربری بهتری را رقم می‌زند.
• امکان دریافت ای‌نماد: برای کسب‌وکارهای آنلاین در ایران، داشتن گواهینامه SSL یکی از الزامات اصلی برای دریافت نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) است.

معایب گواهینامه SSL

هر فناوری در کنار مزیت‌ها، معایبی نیز دارند. در ادامه به این معایب نیز می‌پردازیم:

1. هزینه: گواهینامه‌های SSL پرو، بسته به نوع و سطح اعتبارسنجی، ممکن است هزینه‌بر باشند. البته با وجود گواهینامه‌های رایگان، این مشکل تا حد زیادی برطرف شده است.
2. افزایش بار پردازشی سرور: فرآیند رمزگذاری و رمزگشایی اطلاعات، نیاز به منابع پردازشی بیشتری در سرور دارد. در گذشته این موضوع می‌توانست سرعت سایت را کاهش دهد، اما با پیشرفت تکنولوژی سرورها و سخت‌افزارها، این تأثیر به قدری ناچیز شده است که عملاً محسوس نیست.
3. مدیریت و تمدید: گواهینامه‌های SSL، چه رایگان و چه پولی، دارای تاریخ انقضا هستند و باید به صورت دوره‌ای تمدید شوند. عدم تمدید به موقع می‌تواند منجر به نمایش خطاهای امنیتی در مرورگر کاربران شود. بسیاری از هاستینگ‌ها این فرآیند را به صورت خودکار انجام می‌دهند.

در مجموع، با توجه به اهمیت امنیت در فضای آنلاین، مزایای استفاده از SSL به مراتب از معایب آن بیشتر است و امروزه داشتن یک گواهینامه SSL معتبر برای هر وب‌سایتی یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر محسوب می‌شود.

انواع گواهینامه SSL

گواهینامه‌ SSL انواع مختلفی دارند که هر کدام برای نیازهای متفاوتی طراحی شده‌اند. شناخت این انواع به شما کمک می‌کند تا بهترین گزینه را برای وب‌سایت خود انتخاب کنید:

• DV (Domain Validation): این نوع SSL ساده‌ترین و ارزان‌ترین نوع است که تنها مالکیت دامنه را تایید می‌کند. فعال‌سازی آن بسیار سریع است و برای وب‌سایت‌های شخصی و وبلاگ‌ها مناسب است.
• OV (Organization Validation): این گواهینامه علاوه بر تایید مالکیت دامنه، هویت سازمان یا شرکت را نیز بررسی می‌کند. این نوع SSL برای وب‌سایت‌های تجاری، شرکتی و دولتی مناسب است.
• EV (Extended Validation): بالاترین سطح از اعتبارسنجی را دارد و به سخت‌گیرانه‌ترین شکل ممکن هویت سازمان را تایید می‌کند. این گواهینامه با نمایش نام شرکت در نوار آدرس مرورگر، بالاترین سطح اعتماد را به کاربران می‌دهد و برای وب‌سایت‌های بزرگ، بانک‌ها و شرکت‌های مالی ایده‌آل است.

جمع بندی

گواهینامه SSL ابزاری کلیدی برای تامین امنیت، افزایش اعتبار و بهبود عملکرد وبسایت شما در نتایج جستجوی گوگل است. اگر به رشد کسب‌وکار آنلاین خود اهمیت می‌دهید، فعال‌سازی SSL را در اولویت قرار دهید تا هم از داده‌های کاربران خود محافظت کنید و هم یک قدم از رقبای خود پیشی بگیرید. بسیاری این سوال را دارند که از SSL رایگان یا پرو استفاده کنیم؟ SSL های رایگان مانند Let’s Encrypt گزینه‌های خوبی برای وب‌سایت‌های کوچک و تازه‌کار هستند که بودجه محدودی دارند. اما این نوع SSL ها معمولا فاقد پشتیبانی فنی قوی هستند و ممکن است با برخی مرورگرها سازگاری کمتری داشته باشند. در مقابل، SSL های پولی امنیت بالاتری را ارائه می‌دهند و با پشتیبانی فنی قوی، برای کسب‌وکارهای بزرگ و حرفه‌ای گزینه مطمئن‌تری به شمار می‌روند.