چرا وردپرس رایگان است؟
در داستان‌ها آمده که یک انسان شریف تعدادی قرص نان و ماهی را میان هزاران گرسنه تقسیم کرد و حالا پس از 2000 سال جامعه بشریت در تکنولوژی به اختراعاتی دست یافته که همان کار را در دنیای دیجیتال انجام می‌دهد: کدنویسی. در اساسنامه وردپرس آمده است که این برنامه یک سیستم رایگان است که می‌توانید آن را به راحتی توزیع کنید یا تغییر دهید. وقتی می‌فهمیم وردپرس چیست،سوالی که پیش می‌آید و به دنبال پاسخ آن هستیم این است که چرا وردپرس رایگان است؟ برای درک سایت ساز رایگان وردپرس باید نگاهی به تاریخ بیندازیم و شروع جنبش سیستم مدیریت محتوای رایگان را بررسی کنیم. موافقید؟
چرا وردپرس رایگان است؟
در دهه 70 میلادی بسیاری از دانشگاهی‌ها به اشتراک‌گذاری دانش و فرهنگ DIY را ترغیب کردند. درنتیجه FSM در سال 1983 توسط Richard Stallman پایه‌گذاری شد و پروژه GNU در دانشگاه MIT آمریکا راه‌اندازی شد. این جنبش یک مشارکت عمومی بوده و در حال حاضر نیز هست، یک جنبش نرم‌افزار رایگان که تا آن زمان هرگز اتفاق نیفتاده بود.
در سال 1985 فونداسیون نرم‌افزار رایگان (FSF) توسط استالمن ایجاد شد تا جنبش FSM را پشتیبانی کند. چند سال بعد در 1989 لایسنس عمومی GPL را نوشت تا به همراه نرم‌افزارهای رایگان استفاده شوند. این لایسنس به مردم اجازه می‌دهد تا نرم‌افزار رایگان را بررسی و استفاده کنند، به اشتراک بگذارند و تغییر دهند تا نیازهایشان را تامین کند.
ازآنجایی‌که کد وجود فیزیکی ندارد، اگر به اشتراک گذاشته شود هر دو طرف نرم‌افزار یا سیستم مورد نظر را خواهند داشت. کد مانند دانش و ایده‌ای است که از دست نمی‌رود و با اشتراک‌گذاری گسترش پیدا می‌کند.
مبحث دیگری که طرفداران این جنبش مطرح می‌کنند این است که وردپرس برای کپی و توزیع شدن نیازی به هزینه زیاد ندارد پس حاشیه سود بالای توزیع از یک نقطه به بعد دیگر قابل‌قبول نیست.
بسیاری از ثروتمندترین شرکت‌های دنیا نرم‌افزاری هستند که از ابزارهای رایگان استفاده می‌کنند اما نرم‌افزار اصلی خود را قفل‌شده نگه می‌دارند و هر روز ثروتمندتر می‌شوند. این دو دلیل باعث می‌شوند که فعالان FSM کد را رایگان نگه‌دارند. تا حدی متوجه شدیم که چرا وردپرس رایگان است؟ برای درک بهتر به بقیه مقاله می‌پردازیم.
تکامل GPL و نرم‌افزار رایگان
GPL از زمان تاسیس دو تحول بزرگ داشته است که نسخه اول در 1991 و نسخه دوم در 2007 ارائه شد اما فلسفه اصلی بدون تغییر، باقی‌مانده است که به 4 آزادی که برای «نرم‌افزار آزاد» لازم است، بستگی دارد:
- آزادی 0: نرم‌افزار را برای هر هدفی استفاده کنید.
- آزادی 1: نرم‌افزار را با استفاده از دسترسی به سورس کد مطالعه کنید و در صورت نیاز تغییر دهید.
- آزادی 2: کپی نرم‌افزار را به هرکسی بدون محدودیت توزیع کنید.
- آزادی 3: نرم‌افزار را تغییر دهید و نسخه تغییر کرده را به هرکسی توزیع کنید.
وردپرس هم از این آزادی‌ها به‌عنوان فلسفه خود یاد می‌کند.
نکته قابل‌توجه اینکه در تعاریف FSF همه نرم‌افزارهای منبع باز لزوما «نرم‌افزار آزاد» نیستند اما همه نرم‌افزارهای آزاد منبع باز یا opensource هستند. برخی از نرم‌افزارهای معروف تحت GPL به شرح زیر است:
- Linux Kernel که سیستم‌عامل لینوکس را پشتیبانی می‌کند و در همه سرورهای وب استفاده می‌شود.
- MediaWiki که سایت ویکی‌پدیا براساس آن کار می‌کند.
- Android OS که محبوب‌ترین سیستم‌عامل دنیاست و از پوسته لینوکس استفاده می‌کند.
- WordPress که بیش از 33% وب‌سایت‌های دنیا از آن استفاده می‌کنند.
با این آمار، واضح است که نرم‌افزارها و سیستم‌های مدیریت محتوای رایگان و منبع باز، دنیا را تغییر داده‌اند. چرا وردپرس رایگان است؟
وردپرس به‌عنوان یک نرم‌افزار رایگان
وردپرس با فلسفه‌ای مانند FSM در سال 2003 توسط Mike Little و Matt Mullenweg خلق شد که براساس یک پلتفرم بلاگ‌نویسی محبوب اما رها شده به نام b2/cafelog بود.شاید باور نکنید اما ایده این محبوب‌ترین پلتفرم بلاگ‌نویسی دنیا در پستی توسط مت نوشته‌شده بود و مایک اولین نفری بود که در حمایت از ایده پاسخ داد.
در سال 2010، این دو موسس، فونداسیون وردپرس را به‌عنوان یک سازمان عام‌المنفعه راه‌اندازی کردند تا هدف سایت ساز رایگان وردپرس را توسعه دهند. امروزه، وردپرس به‌صورت مستمر توسط فونداسیون و کاربران از سراسر دنیا توسعه داده می‌شود.
قابل‌توجه است که منظور ما از وردپرس در این مقاله WordPress.org یا مخزن وردپرس است که توسط وردپرس میزبانی می شود اما WordPress.com با وجودی که به همین برند مرتبط است، یک پلتفرم پرمیوم است. البته با وجودی که نرم‌افزار وردپرس رایگان است اما ایجاد یک وب‌سایت آنلاین هزینه‌هایی هم دارد که البته جزء محدودیت وردپرس محسوب نمی‌شود. همه وب‌سایت‌ها همین وضعیت را دارند برای اینکه باید میزبانی وب بخرند تا سایت وردپرسی را میزبانی کند.
کسب درآمد به‌عنوان توسعه‌دهنده وردپرس
تیم توسعه با فروش کد درآمد کسب نمی‌کنند بلکه می‌توانند با ارائه دانش و تخصص خود به‌عنوان مشاور و پشتیبان کار کنند یا اپلیکیشن‌های سفارشی بسازند که مشتری‌هایی که تمایل دارند، پول پرداخت کنند. برخی توسعه‌دهندگان با تولید قالب یا پلاگین‌های با ارزش و سفارشی درآمد کسب می‌کنند که ممکن است کاملا رایگان باشند و فقط کمک‌های مردمی یا سرمایه‌گذاری جمعی دریافت کنند یا نسخه پرمیومی با امکانات بیشتر داشته باشند. الان متوجه شدید که چرا وردپرس رایگان است؟ و هدف از این رایگان بودن چیست؟
نتیجه نهایی
اگر کاربر سایت ساز رایگان وردپرس هستید خوشحال باشید که فلسفه نرم‌افزار رایگان و آزاد از به کمک شما ادامه پیدا می‌کند. این فلسفه آنقدر اهمیت دارد که تاکنون ادامه داشته و به کاربران منتقل می‌شود.
در این مقاله بررسی کردیم که چرا وردپرس رایگان است؟ خواستیم به شما بگوییم دلیل این رایگان بودن، بی‌کیفیت بودن و کم امکانات بودن نیست بلکه فلسفه خاصی پشت این موضوع وجود دارد که باید بدانید.
اگر نظری دارید حتما از بخش دیدگاه‌ها با ما درمیان بگذارید.
منابع:
