سلام دوستان عزیز؛
در ماه‌های پایانی سال 1396 آمار و ارقامی از روند تکامل وردپرس و پیشرفت آن در سال جاری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. وردپرس در این سال 11 نسخه عمومی و 11 نسخه بتا یا نسخه تستی را منتشر کرد. کسانی که به جامعه وردپرس نزدیک هستند ممکن است متوجه شده باشند که دنیای وردپرس به‌نوعی بزرگ‌تر و گسترده‌تر از قبل به نظر می‌رسد و بی‌صدا روبه رشد است.
روند تکامل وردپرس
در سال 1396 شاهد تغییرات قابل‌ملاحظه‌ای در وردپرس بودیم، ازجمله اینکه نقاط قوت زیادی به آن افزوده شد که موجب برتری بخشیدن به وردپرس شده است.
فراهم کردن بستر نوآوری برای توسعه‌دهندگان
سیستم مدیریت محتوای وردپرس در سال جاری دو مسیر متفاوت از پیشرفت‌ها را ایجاد کرد. مسیری برای توسعه‌دهنده‌های وردپرس و مسیری برای کسانی که ویرایشگران وردپرس هستند. برای توسعه‌دهندگان امکان و ویژگی جدیدی به نام REST API اضافه شد که باعث بهبود عملکرد وردپرس شده است. کاربران این نسل از وب‌سایت‌ها خواهان سرعت، امکانات و مهارت‌های بیشتری نسبت به یک سایت ساخته‌شده صرفاً براساس زبان PHP هستند.
فراتر از روند تکامل وردپرس، یکپارچگی که بین عناصر وجود دارد محبوبیت وردپرس را دوچندان کرده است. در حال حاضر استفاده از وردپرس به‌صورت چشمگیری روبه‌پیشرفت است. به‌عنوان‌مثال دو وب‌سایت را در نظر بگیریم. اولی سایت تجارت الکترونیکی که دارای یک اپلیکیشن تلفن همراه است و دیگری مجله‌ای که دارای شمار چاپ است هر دو جزء اشتغال‌های آنلاین هستند و به کمک خلاقیت و نوآوری‌های جدید، راه‌حل و روش جدیدی را برای ارائه خدمات به کاربران هدف خود انتخاب کرده‌اند.
همه این موارد نشان می‌دهد که استفاده از کلیدهای (API (REST API مورد استقبال کاربران قرارگرفته به‌گونه‌ای که تعامل چشمگیری بین بخش‌های مختلفی فراهم‌شده است. روند تکامل REST API به سرعت روبه پیشرفت است. در زیر تاریخچه‌ای از نقطه شروع تا رشد آن را مشاهده می کنید.
- آذر 1395 نقطه عطفی بود که اندپوینت‌های REST API را برای وردپرس نسخه 4.7 به ارمغان آورد.
- در دی ماه 1395 یک به‌روزرسانی امنیتی برای رفع اشکالی که اطلاعات نویسندگان را در معرض دید قرار داده بود، منتشر شد.
- در فروردین 1396 که REST API برای کاربران جذاب و محبوب شده بود وردپرس نسبت به تکامل مبحث API REST اقدام کرد و در همین زمان نسخه بهبودیافته‌ای را برای کاربران در مناطق زمانی مختلف منتشر کرد.
- در اردیبهشت 1396 وردپرس قابلیت جدیدی را ارائه کرد که به توسعه‌دهندگان امکان داد تا هم‌زمان به چندین اندپوینت متصل شوند.
- در نسخه 4.8 وردپرس “ایوانز” یک طرح مبتنی بر ابزارک رسانه‌ای با طرح REST API را معرفی کرد که در ماه خرداد 1396 منجر به ساخت ابزارک‌های بیشتری در همین زمینه شد.
- در مرداد 1396 که نسخه 4.8.1 وردپرس تکامل یافت با یکسری بهبودهایی مانند تکامل مدیریت و راه‌اندازی اطلاعات REST API، تصاویر و توکن‌ها همراه بود.
- درنهایت، آبان 1396 نسخه 4.9 وردپرس پیشرفت‌های زیادی ازجمله JS API را با خود به ارمغان آورد که قابل سفارشی‌سازی بود.
پیشرفت و غنی‌سازی محتوا
برای ویرایشگران وردپرس و گروه‌های تولید محتوا، وردپرس جزء سیستم‌های مدیریت محتوای معروف و شناخته‌شده برای انجام پروژه‌های بزرگ است. جالب است بدانید یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌هایی که این سیستم مدیریتی رقم‌زده ویرایشگر گوتنبرگ است. هرچند برخی معتقدند که قابلیت‌های این ویرایشگر تقریباً همانند ویرایشگران قبلی است و از تکنیک‌های قبلی استفاده کرده است!
همان‌طور که همچنان روند تکامل وردپرس ادامه دارد، ویرایشگر این‌طور نیست. افزونه‌ها و قالب‌ها رشد کرده و نحوه نمایش و عملکرد آن‌ها وابسته به شورت‌کدها و صفحه‌سازها است؛ اما ویرایشگر جدید با هدف ایجاد فرایند ویرایش محتوا برای محتواگذاران طراحی می‌شود. گوتنبرگ قصد دارد بستر سازگاری را برای ایجاد پست‌های غنی و جذاب فراهم کند.
وردپرس بنا بر دلایلی با تعدادی از افراد و مشارکت‌کنندگان برای ساخت این ویرایشگر همکاری دارد؛ اما چون از وردپرس در زمینه‌های کاری متعددی استفاده می‌شود، تغییرات جزئی زیاد چشم‌گیر نیستند و با توجه به کثرت افزونه‌هایی که در این زمینه طراحی‌شده‌اند جای خالی یک ابزار ویرایشگر آن‌چنان حس نمی‌شود. به‌عنوان‌مثال افزونه‌ای را داریم که در یک روز بالغ بر 500 دانلود را به خود اختصاص داده بود و قبل از آن نیز شاهد افزونه ویرایشگری بودیم که در عرض 6 ماه 25 به‌روزرسانی را منتشر کرده بود به همین دلایل جای خالی یک ویرایشگر خاص حس نمی شود. در ادامه روند تکامل ویرایشگر گوتنبرگ را مشاهده می کنید.
26 خرداد: v0.1.0 – انتشار اولیه به‌عنوان یک افزونه وردپرسی
2 تیر: v0.2.0 – اضافه کردن بلوک و رفع چند مورد ساده
9 تیر: v0.3.0 – امکانات قالب‌بندی بیشتر و افزودن دکمه‌ها
19 دی: v0.4.0 – بهبود روند پشتیبانی از API ها و پیشرفت‌ها جهت تجزیه‌وتحلیل‌های سمت سرور
25 دی: v0.5.0 – افزودن قابلیت‌های جدید و پشتیبانی از چندین مرورگر و پلت فرم (موبایل)
9 بهمن: v0.6.0 – طراحی افزودنی برای غنی‌سازی محتوا و رابط UI
13 مرداد: v0.7.0 – قابلیت دسترسی و بهبود UI
13 مرداد: – v0.7.1 انتشار Hotfix برای ساخت فرم‌های تماس Jetpack
20 مرداد: – v0.8.0 بلوک‌های جدید برای انواع مختلف رسانه‌ها و محتوا
27 مرداد: v0.9.0 – پیشرفت در سفارشی‌سازی بلوک‌ها و رنگ‌بندی‌ها
7 شهریور: – v1.0.0 بهبود عناصر و منوهای کشویی
14 شهریور: v1.1.0 – تعمیر موارد جزئی مربوط به تعامل بلوک‌ها
5 مهر: – v1.2.0 افزودن شمارشگر بلوک و کلمه‌ها
5 مهر: v1.2.1 – ارائه راه‌حل برای بلوک‌های غیرقابل کلیک
12 مهر: v1.3.0 – بررسی ظاهر و توضیحات بلوک‌ها
18 مهر: v1.4.0 – اراپه یک ساختار REST API اولیه برای بلوک‌ها
2 آبان: v1.5.0– اضافه شدن قابلیت پشتیبانی از متا باکس‌ها
2 آبان: v1.5.1– ارائه اصلاحیه برای تغییر اندازه فایرفاکس
3 آبان: v1.5.2 – انتشار اصلاحیه مسائل ریدایرکت ویرایشگر کلاسیک
9 آبان: v1.6.0 – رفع مشکلات کوچک عملکردی و همچنین پشتیبانی از تبدیل بلوک‌های کلاسیک به بلوک‌های گوتنبرگ
11 آبان: v1.6.1 – قابلیت استفاده از شورت کدها برای تغییر ظاهر بلوک‌ها
24 آبان: v1.7.0 – بهبود قابلیت و گسترش بلوک‌ها با استفاده از فیلترسازی و هوک
7 آذر: v1.8.0– رفع مشکلات جزئی و بهبود مدیریت شورت کدها
8 آذر: v1.8.1 – اضافه شدن توانایی تغییر وضعیت پست منتشرشده به حالت پیش‌نویس
20 آذر: v1.9.0– نمایش هوک‌های موجود و هوک‌های قابل‌استفاده مجدد
22 آذر: v1.9.1– رفع مشکلات مرتبط با فایرفاکس و Yoast
این روند پیشرفت نشان‌دهنده یک تلاش گسترده برای ساخت گوتنبرگ است. طبق نظرسنجی کاربران وجود ویرایشگر بهبودیافته بسیار موردنیاز است.
یک مسئله جالب وردپرسی
وردپرس به‌قدری جالب است که به دو مسیر کاملاً متفاوت توجه کرده و جالب‌تر اینکه هنوز هم روشی بر منطبق‌سازی این دو مسیر نیافته اما در تلاش برای یافتن راه‌حل است. وردپرس یک سیستم مدیریت محتوای فراتر از وبلاگ نویسی است و این دو طرح جدید یعنی سیستم REST API و ویرایشگر گوتنبرگ این موضوع را اثبات می‌کنند. جالب است که وردپرس به موضوعات ساده مانند ویرایشگر گوتنبرگ تا موضوعات بسیار پیچیده مثل REST API توجه کرده است. برخلاف ویرایشگر گوتنبرگ که اصل سادگی را رعایت کرده،API REST در عین پیچیدگی این امکان را می‌دهد تا توسعه‌دهندگان در یک جهان همیشه نوآورانه و پویا رقابت کنند.
افراد تیم و کار گروهی
تغییر دیگری که در سال جاری در روند تکامل وردپرس شاهد آن بودیم، تلاش‌های بزرگی بود که برای توسعه‌دهندگان و ویرایشگران انجام شد تا جریان کاری افراد به‌صورت تیمی را فعال کنند. قابل‌ذکر است که وردپرس به‌صورت قدرتمندی روبه‌پیشرفت است به‌طوری‌که وب‌سایت‌های طراحی‌شده با وردپرس از 29 درصد به 54 درصد رسیده و مالکیت وب‌سایت‌های برتر را به خود اختصاص داده است. بنابراین تعاریف نیاز مبرمی بر وجود وردپرس برای تیم‌های توسعه‌دهنده، ویرایشگران، رهبران و طراحان وب‌سایت‌ها وجود دارد.
نسخه 4.9 وردپرس تغییرات بسیار مفیدی را برای تیم‌ها به ارمغان آورده است، مانند توانایی ذخیره نسخه‌های ناتمام به‌صورت پیش‌نویس، بررسی خطا، مشاهده تغییرات کدها، قابلیت کاوش و…علاوه بر آن REST API فرصتی را برای تیم‌ها فراهم کرده و امکان گسترش قابلیت‌های وردپرس را به‌وسیله برقراری تعامل با وب‌سایت‌های وردپرسی یا برنامه‌های پیشرفته تحت وب ارائه داده است.
زمان‌بندی‌های دقیق و منظم
اگر فعالیت‌های توسعه‌دهندگان اصلی وردپرس را در روند تکامل وردپرس مشاهده کرده باشید، احتمالاً متوجه شده‌اید که برنامه زمانی انتشار نسخه‌های مختلف وردپرس در طول دو سال گذشته تکامل و پیشرفت چشمگیری داشته است.
در سال 1396 به‌طور کلی 22 نسخه از وردپرس منتشر شده که 11 مورد از آن مربوط به نسخه‌های بتا یا آزمایشی برای توسعه‌دهندگان بود. این تیم به‌روزرسانی‌های امنیتی و تعمیر و نگهداری را به‌سرعت و بدون هیچ‌گونه مشکلی با مشارکت و همکاری گروه HackerOne منتشر می‌کند.
دقیقاً زمانی به‌روزرسانی‌های کاربردی را منتشر می‌کنند که جامعه وردپرسی آمادگی پذیرش آن را دارند و هم‌زمان با انتشار نسخه به‌روزرسانی و عمومی کردن آن، دو یا چند نسخه آزمایشی قبل از آن را حذف می‌کنند.
این برنامه‌ریزی‌ها و زمان‌بندی‌های دقیق و منظم برای انتشار نسخه‌های به‌روزرسانی هسته وردپرس نشان‌دهنده تکامل و منبع باز بودن وردپرس و توانایی توسعه‌دهندگان اصلی آن است.
چه آینده‌ای در انتظار وردپرس است؟!
با توجه به روند تکامل وردپرس، به نظر می‌رسد آینده‌ای پر از فرصت در انتظار آن است. پیشرفت‌هایی که باعث کسب تجربه‌های دیجیتالی بسیاری شده و در این میان بستر کاری راحت‌تری برای گروه‌های کاری فراهم‌شده به‌طوری‌که شاهد فعالیت‌های تجاری در این عرصه بودیم. فراهم آوردن قابلیت‌های جدیدی مانند API REST و Gutenberg باعث خواهد شد محبوبیت این سیستم مدیریت محتوا بیش‌ازپیش شود.
در سال 1396 پروژه عظیمی به نام Tide با تست‌های خودکاری برای سنجش افزونه‌ها و قالب‌های وردپرسی بر پا شد. این تست و ارزیابی با مشارکت HackerOne بود.
HackerOne شامل شبکه‌ای از هکرها است که آسیب‌پذیری‌های امنیتی را پیداکرده و گزارش می‌دهند تا با رفع آن‌ها عملکرد بهتری ارائه شود.
پیش‌بینی می‌شود که آینده وردپرس بسیار درخشان و با موارد جذاب‌تر از اندپوینت‌های REST API، فراهم‌سازی بستری برای سهولت استفاده نویسندگان در تولید محتوای غنی و جذاب، نوآوری‌های بیشتری در جهت جذب علاقه‌مندان به وردپرس، ایجاد تجربیات دیجیتالی جدید برای کاربران تلفن همراه و سایر سیستم‌ها همراه است. انتظار می‌رود که ارتباط بین صفحات گوتنبرگ و REST API قبل از انتشار نسخه 5 وردپرس تفکیک شود. قابلیت‌های سابق مانند کدگذاری‌ها، استفاده از شورت کدها، افزودن افزونه و… نیز تعمیم یابد. درنهایت می‌توان گفت که آینده غنی و روبه رشدو روند تکامل وردپرس در انتظار وردپرس است!
پایدار باشید.
