در دنیای دیجیتال امروز، برنامه نویسی یکی از پرتقاضاترین مشاغل محسوب میشود و طبق پیشبینیها این محبوبیت روز به روز افزایش پیدا خواهد کرد. براساس آمار وزارت کار ایالات متحده، بازار کار شغل برنامه نویسی در فاصله سالهای 2018 تا 2028 با 21% رشد همراه خواهد بود که این رقم، چیزی حدود 4 برابر میانگین رشد در سایر مشاغل است. در دنیای رقابتی دیجیتال، انتخاب محبوبترین زبان برنامه نویسی میتواند برگ برندهای برای شما محسوب شود. به ویژه اگر تازه قصد دارید برنامه نویسی را یاد بگیرید بهتر است با یکی از زبانهای برنامه نویسی محبوب و پرتقاضا کار خود را شروع کنید تا فرصتهای شغلی و به تبع آن، درآمد بهتری نیز داشته باشید. در این مقاله قصد داریم به معرفی زبان های برنامه نویسی محبوب دنیا بپردازیم و آخرین رده بندی زبانهای برنامه نویسی در سال 2021 بر اساس شاخص TIOBE را به شما معرفی کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.
شاخص TIOBE چیست؟
در ردههای بندیهای مختلف زبانهای برنامه نویسی احتمالا با اصطلاحی به نام شاخص تیوبی یا TIOBE INDEX مواجه میشوید. اما این شاخص چیست و چطور محبوبیت زبان های برنامه نویسی را اندازه گیری میکند؟
TIOBE INDEX مخفف عبارت TIOBE programming community index و به معنای شاخص جامعه برنامه نویسی TIOBE است. این شاخص در سال 2001 توسط شرکت هلندی TIOBE software BV ایجاد شده و میزان محبوبیت زبان های برنامه نویسی را براساس تعداد نتایج نمایش هر زبان برنامه نویسی در موتورهای جستجو محاسبه میکند. 25 موتور جستجو برای تعیین شاخص تیوبی مورد استفاده قرار میگیرند که از معروفترین آنها میتوان به google، MSN، Wikipedia، Yahoo و YouTube اشاره کرد.
شاخص تیوبی هر ماه بروزرسانی میشود و در پایان سال، جایزه زبان برنامه نویسی سال TIOBE به محبوبترین زبان در آن سال تعلق میگیرد. به عنوان مثال در سال 2016 زبان برنامه نویسی Go و در سال 2020 زبان پایتون این جایزه را دریافت کردند. در بخش بعد به معرفی زبان های برنامه نویسی محبوب دنیا در سال 2021 میپردازیم.
ردهبندی محبوب ترین زبان های برنامه نویسی دنیا در سال 2021
براساس جدیدترین بروزرسانی شاخص TIOBE، زبان برنامه نویسی C محبوبترین زبان برنامه نویسی در دنیا شناخته شده است. زبانهای پایتون و جاوا نیز با اختلاف اندکی در رتبههای دوم و سوم قرار میگیرند. در معرفی زبان های برنامه نویسی محبوب دنیا میبینیم که زبان python جایگاه دوم را از زبان جاوا گرفته و به احتمال زیاد در آیندهای نزدیک جایگاه نخست را نیز از زبان C خواهد گرفت؛ زیرا محبوبیت زبان C نیز مانند java روند نزولی در پیش گرفته است. با این حال، این سه زبان با اختلاف زیادی از سایر زبان ها، در صدر لیست محبوب ترین زبان های برنامه نویسی دنیا قرار میگیرند. پس از آن، زبان C++ در رتبه چهارم قرار میگیرد و C# و .NET با اختلاف ناچیزی از هم در ردههای پنجم و ششم قرار میگیرند.
محبوبیت زبانهای جاوا، C وPHP در چند سال گذشته روندی کاهشی داشته است. زبان PHP در مارچ 2010 در رتبه سوم لیست معرفی زبان های برنامه نویسی محبوب دنیا قرار داشت، اما در حال حاضر جایگاهی بهتر از هشتم نتوانسته کسب کند. جایگاه زبانهای جاوا و C تغییر چندان محسوسی نداشته، اما محبوبیت آنها با روندی تدریجی در حال کم شدن است.
همانطور که گفتیم این ردهبندی هر ماه به روزرسانی میشود و جایگاه زبانهای برنامه نویسی دائما در حال تغییر است. مطالبی که در این بخش عنوان شد براساس جدیدترین دادههای سایت statisticstimes.com ارائه شده است و مطمئنا در ماههای آینده با تغییراتی همراه خواهد بود. در بخش بعد به طور تفصیلی به معرفی زبان های برنامه نویسی محبوب دنیا می پردازیم و در مورد چند زبان پرتقاضا و محبوب دنیا بیشتر صحبت میکنیم.
زبان برنامه نویسی C
زبان C از جمله زبانهای برنامهنویسی میان رده است که در اوایل دهههای ۱۹۷۰ میلادی در آزمایشگاههای AT&T Bell در آمریکا متولد شد. از جمله مزایای زبان سی که باعث تبدیل شدن آن به یکی از محبوبترین زبانهای برنامهنویسی جهان شده است میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- زبان C به عنوان یک زبان میانرده خصیصههای زبانها سطح بالا و سطح پایین را با هم ترکیب کرده است؛ بنابراین میتوان از آن در برنامهنویسی سطح پایین استفاده کرد و در عین حال از عملکردهای آن برای پشتیبانی از زبانهای برنامهنویسی سطح بالا نیز بهرهمند شد.
- زبان C زبانی ساختاریافته است که به برنامهنویس امکان شکستن یک زبان پیچیده را به برنامههای سادهتر (فانکشنها) میدهد.
- زبان C نسبت به حروف کوچک و بزرگ حساس است؛ بنابراین استفاده از این دو نوع حروف، نتایج متفاوتی خواهد داشت.
- زبان C یک زبان Portable است و برای نوشتن برنامههای سیستمی که بخش مهمی از سیستم عاملهای ویندوز، لینوکس و UNIX را تشکیل میدهند، کاربرد دارد.
- زبان C زبانی عمومی است و از آن میتوان برای ساخت اپلیکیشنهای سازمانی، بازیها، گرافیکها و … استفاده کرد.
- زبان C دارای یک کتابخانه غنی حاوی تعداد زیادی فانکشنهای درونی است. همچنین این زبان امکان تخصیص حافظه پویا را دارد.
زبان برنامه نویسی JAVA
جاوا برای سالهای متوالی، پرتقاضاترین و پردرآمدترین زبان برنامه نویسی بود. این زبان برنامه نویسی در سال 1995 توسط جیمز گاسلینگ در شرکت سان مایکروسیستمز توسعه پیدا کرد. زبان Java یک زبان برنامه نویسی شیگراست که بر اساس اصل «یک بار بنویس، همه جا اجرا کن» توسعه پیدا کرده است. به این ترتیب، کد جاوای کامپایل شده را میتوان بدون نیاز به انجام فرآیند ریکامپایلینگ روی هر پلتفرمی که از این زبان پشتیبانی میکند اجرا کرد. برنامههای جاوا به صورت کدبایتی کامپایل میشوند و میتوانند مستقل از معماری اصلی بر روی JVM (ماشین مجازی Java) اجرا شوند. علاوه بر این، این زبان امکان استفاده مجدد از کد را فراهم میکند و یادگیری و استفاده از آن نیز بسیار آسان است.
برخی از امکانات ویژه و قابلیتهای زبان برنامه نویسی جاوا عبارتند از:
- هماهنگ با اصول OOP
- دسترسی به کتابخانههای غنی open-source
- پلتفرم مستقل
- پشتیبانی از multithreading
- حافظه و جمع آوری زباله (garbage collection) خودکار
در حال حاضر بیش از 7.5 میلیون برنامه نویس جاوا در سراسر دنیا فعالیت میکنند و این زبان یکی از زبان های برنامه نویسی محبوب و پردرآمد در دنیا به حساب میآید. این زبان قابلیت اجرا روی پلتفرمهای مختلف مانند ویندوز، مک، لینوکس و … را دارد و بیش از هرچیز برای ساخت اپلیکیشنهای تحت وب و اپلیکیشنهای اندرویدی استفاده میشود.
زبان برنامه نویسی Python
زبان برنامه نویسی پایتون که براساس گروه کمدی Monty Python نامگذاری شده است یکی از زبانهای محبوب و پردرآمد در دنیا محسوب میشود. زبان پایتون از پارادایمهای برنامه نویسی متعددی مثل برنامه نویسی ساختاریافته، کاربردی و شی گرا پشتیبانی میکند. این زبان محبوب و پردرآمد سنتکس بسیار سادهای دارد و بر خوانایی کد تمرکز دارد که این مساله یادگیری و استفاده از آن را بسیار آسان میکند. زبان python به گونهای طراحی شده که امکان افزودن ماژول به برنامههای موجود را دارد و بر روی پلتفرمهای مختلف نیز قابل اجراست.
برخی از قابلیتها و امکانات زبان برنامه نویسی پایتون عبارتند از:
- پشتیبانی کتابخانهای وسیع
- زبان چندپلتفرمی
- automatic garbage collection
- قابلیت integration با زبانهایی مثل جاوا، C++، C و …
- پشتیبانی از برنامه نویسی GUI
براساس آخرین آمار، در حال حاضر حدود 7 الی 8 میلیون برنامه نویس پایتون در دنیا مشغول به کار هستند که این رقم تا حد زیادی نزدیک به آمار برنامه نویسان زبان JAVA است. زبان python برای توسعه وب، توسعه نرم افزار، machine learning و … کاربرد دارد و تقریبا تمام غولهای صنعت IT مانند آمازون، گوگل، فیسبوک و … از آن استفاده میکنند. پس از آنکه با این زبان آشنا شدید میتوانید با ارسال رزومه برای آگهیهای استخدام پایتون کار مسیر حرفهای خود را به عنوان برنامه نویس شروع کنید.
زبان برنامه نویسی JavaScript
در معرفی زبان های برنامه نویسی محبوب دنیا لازم است به جاوا اسکریپت هم اشارهای داشته باشیم. JavaScript نیز یکی از زبانهای پرکاربرد است که اگرچه در مقایسه با زبانهای دیگر محبوبیت کمتری دارد؛ اما همچنان تقاضای زیادی برای آن وجود دارد. از زبان جاوا اسکریپت برای مدیریت صفحات وب استفاده میشود و دولوپرها به کمک آن میتوانند المانهای داینامیک وب مانند گرافیکهای متحرک، نقشههای تعاملی، دکمههای قابل کلیک و موارد دیگر را ایجاد کنند. برنامه نویسانی که به صورت همزمان بر زبانهای HTML، CSS و JavaScript تسلط داشته باشند عملکرد بهتری در مدیریت وبسایت خواهند داشت و میتوانند تجربه کاربری بهتری را ارائه دهند.
جاوا اسکریپت یکی از رایجترین زبانهای برنامه نویسی است که امروزه در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد؛ زیرا اکثر صفحات وب از این زبان استفاده میکنند و یادگیری بسیار آسانی نیز دارد. یادگیری جاوا اسکریپت به دانش کد نویسی قبلی نیازی ندارد و همزمان با یادگیری میتوانید بلافاصله تمرین و کار با آن را شروع کنید.
زبان برنامه نویسی ++ C
زبان سی پلاس پلاس در واقع فرمتی از زبان C است که برای برنامه نویسی سیستمهایی که از اپلیکیشن استفاده میکنند کاربرد دارد. همچنین برای سیستمهای multi-device و چندپلتفرمی نیز میتوان از زبان C++ استفاده کرد. با گذشت زمان، دولوپرها مجموعه وسیعی از کتابخانهها و کامپایلرها را برای زبان C++ ایجاد کردهاند.
یکی از معایب زبان C++ این است که سنتکس پیچیده و فیچرهای متنوعی دارد که کار یادگیری آن را اندکی پیچیده میکند. علاوه بر این، زبان سی پلاس پلاس از run-time checking، که متدی برای شناسایی خطاها و مشکلات در حین اجرای نرم افزار است نیز پشتیبانی نمیکند. با این حال، این زبان همچنان در لیست معرفی زبان های برنامه نویسی محبوب در دنیا قرار میگیرد و کاربردهای وسیعی در حوزههای مختلف، از بازیهای کامپیوتری گرفته تا شبیهسازیهای ریاضیاتی دارد.
زبان برنامه نویسی PHP
زبان پی اچ پی به طور گسترده برای توسعه وب سمت سرور و در مواقعی که وبسایت دائما اطلاعاتی را از سرور درخواست میکند استفاده میشود. PHP یکی از زبانهای قدیمی است و به دلیل کاربران زیادی که داشته فریم ورکها، کتابخانهها و ابزارهای اتوماسیون متنوعی دارد که کار با این زبان را آسانتر میکنند.
با افزایش محبوبیت زبانهای پایتون و جاوا اسکریپت، محبوبیت php روندی کاهشی داشته است. همچنین آسیب پذیری امنیتی نیز یکی از معایب کار با این زبان به حساب میآید. این موارد باعث شده دولوپرها معمولا تنها برای پروژههای کوتاه مدت از زبان پی اچ پی استفاده کنند. لازم به ذکر است وبسایتهای محتوا-محور مانند فیسبوک، وردپرس و ویکی پدیا از زبان php استفاده میکنند.
جمع بندی
در این مقاله به معرفی زبان های برنامه نویسی محبوب دنیا در سال 2021 پرداختیم و آخرین ردهبندی زبانهای برنامه نویسی را بر اساس شاخص تیوبی معرفی کردیم. با توجه به دیجیتالی شدن کسب و کارها، نیاز به استخدام برنامه نویس بازار کار بسیار داغی دارد و پیش بینی میشود بازار کار برنامه نویسی در سالهای آینده رشد چشمگیری نیز داشته باشد. در حال حاضر زبانهای برنامه نویسی مختلفی وجود دارند که هرکدام قابلیتها و کاربردهای متفاوتی دارند. اگر تازه قصد دارید برنامه نویسی را یاد بگیرید بهتر است با یکی از زبانهای برنامه نویسی محبوب و پرطرفدار کارتان را شروع کنید تا موقعیت های شغلی بهتر و درآمد بیشتری داشته باشید.
زبانهای C، Java، php، Python و JavaScript از جمله زبان های برنامه نویسی محبوب هستند و بسیاری از دولوپرها برای مقاصد مختلف از آنها استفاده میکنند. رده بندی TIOBE هر ماه به روزرسانی میشود و جایگاه زبانهای برنامه نویسی دائما در حال تغییر است؛ بنابراین به عنوان دولوپر خوب است در جریان اخبار و تغییر و تحولات دنیای برنامه نویسی باشید و در صورت نیاز، اقدام به یادگیری زبانهای جدید بکنید.